زمين‎شيمي و جايگاه پالئوتكتونوماگمايي سنگ‌ مادر متابازيت‌هاي مجموعه دگرگوني اسالم (شمال‌باختري رشت)

Geochemistry and paleotectonomagmatic setting of metabasites protolith from Asalem metamorphic complex (northwest Rasht)

مجموعه دگرگوني اسالم، بيشتر متابازيت، متاپليت و سرپانتينيت است. متابازيت‌ها دگرگوني در رخساره‌هاي شيست‌سبز و شيست‌آبي را نشان مي‌دهند. سنگ‎هاي رخساره شيست‌سبز از نوع برگواره و توده‌اي بوده و داراي مجموعه كاني‎شناسي، اكتينوليت، كلريت، آلبيت و اپيدوت هستند. شيست‌هاي آبي داراي مجموعه كاني‎شناسي آمفيبول سديك، اپيدوت و فنژيت هستند. تجزيه شيميايي ‌كل سنگ اين متابازيت‌ها، نشان‌ مي‌دهد كه سنگ‌مادر (پروتوليت) آنها داراي تركيب بازالتي تا آندزيتي با سرشت بيشتر كالك‌آلكالن بوده است. برپايه نمودارهاي شناساييِ جايگاه زمين‌ساختي ماگما (تكتونوماگماتيك)، سنگ‌مادر اين متابازيت‌ها وابسته به جزاير كماني و تا اندازه‌اي پشته‌هاي ميان‌اقيانوسي بوده است. الگوي عناصر خاكي نادر و نمودارهاي عنكبوتي متابازيت‌هاي اسالم نيز همانند ماگماتيسمِ حدواسط و بازيك در جزاير كماني يا بالاي پهنه فرورانش است. احتمالاً سنگ‎هاي رخساره شيست‌سبز و شيست‌آبيِ مجموعه دگرگوني اسالم معادل جزاير كماني يا پوسته اقيانوسي داغ و جوان بالاي پهنه فرورانش بوده‌اند. برخلاف سنگ‌كره اقيانوسي فرورويِ هموار و ستبر پالئوتتيس، در اين بخش از پهنه اقيانوسي با انباشته‌شدن در بخش‌هاي سطحي‌تر، منشورهاي به‌هم‌افزوده كانال فرورانش دچار شرايط دگرگوني رخساره‌هاي شيست‌آبي و سبز شده و متابازيت‌هاي مجموعه دگرگوني اسالم پديد آمده‌اند.

Asalem metamorphic complex consists mostly of metabasite, metapelite and serpentinite. Metabasites display metamorphic features of greenschist and blueschist facies. Greenschist facies rocks that found as both foliated and massive types contain mineralogical assemblage of actinolite, chlorite, albite and epidote. Blueschists contain mineralogical assemblage of sodic amphibole, epidote and phengite. Whole rock analyses of the metabasites indicate basaltic to andesitic composition with mainly calcalkaline nature of their protolith. According to the discrimination diagrams of tectonomagmatic setting, the protolith of investigated metabasites has been islands arc and somewhat mid ocean ridge. The patterns of rare earth elements and spider diagrams of the Asalem metabasites resemble to the basic and intermediate magmatism of islands arc or suprasubduction setting as well. Greenschists and blueschists facies rocks of the Asalem metamorphic complex have been probably equivalent to islands arc or young and hot oceanic crust of suprasubduction zone setting. This portion of oceanic basin unlike the subducted even and thick oceanic lithosphere of Paleotethys during accretion in the shallower levels of accretionary prisms, have underwent metamorphic conditions of blueschist and greenschist facies and finally gave rise to the formation of the metabasites of the Asalem metamorphic complex.