روش هاي تربيت نفس از ديدگاه ملاصدرا

Mulla Sadra’s Methods of Educating Human Soul

يكي از سرآمدان معرفت ديني از منظر اخلاقي - تربيتي، صدراي شيرازي است. در اين مقاله مي كوشيم با استفاده از روش كتاب خانه اي آراي وي را بكاويم تا به الگوها و روش هاي تربيتي مد نظرش دست يابيم. پرسش محوري ما اين است كه صدرا در آراي نفس شناسي خويش به چه روش هاي تربيتي، اشاره صريح يا ضمني كرده است. وي آراي تربيتي خود را بر اساس مباني فلسفي اش، خصوصاً دو اصل حركت جوهري و اتحاد نفس و قوا استوار كرده است. مطالعه آراي وي روشن مي كند كه اهتمام به انس با حق و ذكر مداوم، الزام به محاسبه و مراقبت از نفس در مسير حركت استكمالي نفس و پالايش نفس و غور در باطن از راه هاي اصلي تربيت نفس به شمار مي رود. اجراي عدالت تربيتي بر اساس انعطاف پذيري روح، حفظ بدن و اعتدال گرايي در اين مسير، تقويت تمركز و حضور نفس، تربيت بر اساس تكرار و عادت، تقويت اعتماد و عزت نفس، و تربيت بر اساس پرورش خلاقيت نيز ساير مراحل تربيت نفس را تشكيل مي دهند.

One of the prominent figures in epistemology from a moral-educative perspective is Mulla Sadra. This essay tries to analyze his ideas in a library-based method in order to find his educative methods. The key question is what educative methods are explicitly or implicitly mentioned in his epistemological ideas. He based his educative ideas upon his philosophical foundations specially the substantial motion and the union of soul and faculties. The study of his ideas indicate that attempts to get accustomed to haqq and constant rosary, obligation to care for soul in the path of soul’s perfection and purification is one of the main ways of soul nurturing. Implementation of educative justice based on the flexibility of the soul, protection of body and moderation, reinforcement of concentration and presence of the soul, nurture based on repetition and habit, reinforcement of trust and self-respect and nurture based on the development of creativity form the other levels of soul nurturing.