بررسي وضعيت انجام تست پاپ اسمير و عوامل موثر بر آن بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي در زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر قم

The Study of Pap Smear Conduction and its Related Factors Based on Health Belief Model in Women Referring to Health Care Centers in Qom During year 2014

سابقه و هدف: پاپ اسمير يك آزمايش غربالگري براي تشخيص سرطان دهانه رحم در زنان بظاهر سالم محسوب شده و مشخص گرديده تا 60 درصد مرگ ناشي از سرطان سرويكس با غربالگري از طريق اين آزمون قابل پيشگيري مي‌باشد. اين مطالعه با هدف تعيين وضعيت انجام تست پاپ اسمير و عوامل موثر بر آن بر اساس الگوي اعتقاد بهداشتي در زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر قم انجام شده است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي 320 نفر از زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني شهر قم در سال 1393 به روش نمونه‌گيري تصادفي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. جهت گردآوري داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته روا و پايا استفاده شد. داده‌ها توسط نرم‌افزار آماري SPSS در سطح معني‌داري كمتر از 05/0 تحليل شد. يافته‌ها: 25/11 درصد بطور منظم از تست پاپ اسمير بهره گرفته و 87/51 درصد بطور نامنظم در غربالگري سرطان دهانه رحم شركت كرده بودند و 88/36 درصد هيچگاه از اين تست استفاده نكرده بودند. نتايج نشان داد كه در ميانگين نمرات سازه‌هاي الگوي اعتقاد بهداشتي بر حسب وضعيت استفاده از تست پاپ اسمير اختلاف معني‌داري وجود داشت (05/0 > P). نتيجه‌گيري: در اين مطالعه نمونه‌ها سرطان دهانه رحم را بيماري وخيمي تلقي نمي‌كردند و حتي زناني كه خود را آسيب‌پذير احساس مي‌كردند سعي مي‌نمودند آن را مخفي نگه دارند لذا در عين اينكه حساسيت درك شده و شدت درك شده از خطر عارضه در آنان كم بود موانع بيشتري را نيز درك مي‌كردند و به همين دليل ميزان استفاده از تست پاپ اسمير نامطلوب بود.

Background and Objectives: Pap smear is a screening test for diagnosing cervical cancer in females. It is considered a health-promotion exam, and it has been shown that this test can prevent up to 60% of all deaths resulting from cervical cancer. The present study aimed to determine the prevalence of this test and its related factors based on the health belief model in females referring to health centers in Qom. Materials and Methods: In this cross-sectional study, 320 females, who had health records and had referred to health centers in Qom in 2014 were selected using the multistage random sampling method and through following inclusion and exclusion criteria. A valid and reliable researcher-made questionnaire consisting of demographic characteristics, awareness questions, and questions based on the health belief model was used for data collection. The data were finally analyzed by SPSS software with 0.05 significance level. Results: Overall, 11.25% of the subjects regularly underwent Pap smear screening, 51.87% irregularly participated in cervical cancer screening programs, and 36.88% did not undergo the tests. Analysis of Variance (ANOVA) results showed that the mean scores of the health belief model constructs were significantly different in terms of Pap smear screening (P < 0.05). Conclusions: The participants did not consider cervical cancer a serious disease. Even women who felt vulnerable tried to hide it. Therefore, while perceived vulnerability and perceived severity of the disease risk was low in them, they perceived more barriers and, for this reason, the level of utilization of Pap smear was undesirable.