واكاوي ادراك ايرانيان در مواجهه با طبيعت (مطالعه موردي؛ بررسي توليدات علمي در رشته معماري منظر و حوزه هنر و معماري)

چنين به نظر مي رسد كه رفتار انسان با طبيعت و به طور خاص گياه، با اعتقاد انسان ها ارتباط مستقيم دارد. اين مهم بر زندگي فردي و جمعي انسان، شكل گيري و مكان يابي و سازماندهي كالبدي و فضايي شهرها و مجتمع هاي زيستي تاثير مستقيم داشته است. در اين باره و مطابق با نخستين هدف پژوهش حاضر، تحقيق درباره سير تاريخي مواجهه ايرانيان با طبيعت و تبيين جايگاه آن در زندگي ايشان انجام گرفته كه با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و شامل دو بخش پيش و پس از اسلام است. مطابق با هدف دوم مقاله، ديدگاه دانشجويان و متخصصان معماري منظر به عنوان نماينده بخشي از جامعه معاصر فعال در اين حوزه و با بررسي موضوع هاي توليدات علمي ايشان مورد مطالعه قرار گرفته است. در اين بخش از روش تحليل واژگاني و محتوايي(مفهومي) استفاده شده و نتايج حاصل بيان كننده تغيير تدريجي جايگاه طبيعت در ميان قشر هدف و گوياي شكل گيري نگاه مادي- علمي به طبيعت در كنار نگاه ارزشي نزد آنان است. در تحليل محتواييِ پايان نامه ها، رويكردهاي عمده، شامل باغ ايراني و منظر اساطيري، مطالعه مناطق طبيعي، روش هاي حفاظت و احياي مناطق طبيعي، زيبايي شناسي طبيعت، بحران هاي محيطي شناسايي شدند كه نماينده تمايلات فكري دانشجويان معاصر كشور هستند. در بخش مقاله ها نيز موضوع هايي نظير نظم طبيعي و كيهاني، جهان مابعدالطبيعه، حضور عناصر طبيعي در معماري ايران، الهام ازگياهان در طراحي معماري، نقش طبيعت در شكل گيري شهر، تاثير سبزينگي بر سلامت روان، بررسي اسطوره هاي گياهي در معماري معابد، سبزراه و پارك اكولوژيكي و طبيعت گرايي در هنرِ نقاشي و فرش استخراج شدند. با توجه به يافته هاي اين پژوهش به نظر مي رسد سه نگرش قداست گرا، نشانه گرا و علم گرا، از گذشته تا به امروز نسبت به طبيعت در ايران وجود داشته كه سهم آنان متفاوت بوده است.