ديپلماسي هوشمندانه و مديريت مسائل درياي خزر

ديپلماسي هوشمندانه مفهومي است كه در تناظر با بهره‌برداري مناسب مجريان سياست خارجي دولت‌ها از فرصت‌ها و ظرفيت‌هاي متنوع كشورشان شامل منابع مادي و معنوي منابع سخت‌افزارانه و نرم‌افزارانه براي نيل به اهداف ملي و توسعه آن به كار مي‌برند. همكاري‌هاي ديپلماتيك در دوران معاصر ميان كشورها، نسبت به ساليان قبل از تنوع بيشتري برخوردار شده است. يكي از مهم‌ترين ابعاد اين تنوع، مربوط به ادغام روش‌هاي سنتي ديپلماسي چندجانبه با الگوي ديپلماسي هوشمندانه در حوزه‌هاي مختلف ژئوپليتيك است. در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران ژئوپليتيك حوزه خزر به واسطه پيچيدگي‌هاي منحصر به‌فرد، يكي از مهم‌ترين مناطقي است كه ضرورت اجرايي‌سازي صحيح روش‌هاي هوشمندانه ديپلماتيك براي كسب منافع ملي را در خود دارا است. اين مقاله به تبيين مهم‌ترين عناصر و مولفه‌هاي مفهوم ديپلماسي هوشمندانه و بايسته‌هاي اجراي آن در ژئوپليتيك خزر مي‌پردازد. و با رويكردي تركيبي ضمن تبيين روندهاي موجود در ژئوپليتيك حوزه خزر و با توجه به روش‌هاي آينده‌پژوهي به دنبال پاسخ به اين سوال است كه استفاده صحيح از ديپلماسي هوشمندانه توسط دستگاه سياست خارجي چگونه بر مديريت مسايل درياي خزر موثر واقع خواهد شد؟ فرضيه پيشنهادي مقاله آن است كه ديپلماسي هوشمندانه به واسطه برخورداري از مولفه‌هاي تسريع‌كننده، كاربردي‌ترين عامل براي نهادينه‌كردن روش‌هاي ديپلماتيك تعاملي پيش‌روي متوليان سياست خارجي در حوزه خزر خواهد بود.