سياست خارجي روسيه و پرونده هسته‌اي ايران: از تحريم تا برجام

توافق هسته‌اي ايران و كشورهاي 5+1از رويدادهاي سياسي مهم در سطوح منطقه‌اي و حتي بين‌المللي است كه مي‌تواند روابط ايران با بسياري از دولت‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد. اين رويداد كه از آن در متن «برنامه جامع اقدام مشترك» يك «توافق تاريخي» ياد شده، واكنش بسياري از كشورهاي جهان به‌خصوص قدرت‌هاي بزرگ نظام بين‌الملل را برانگيخته است. بنابراين با توجه به حضور مستقيم روسيه در پرونده‌ هسته‌اي ايران و نقش ويژه‌ آن به عنوان يكي از 5 عضو دائم شوراي امنيت سازمان ملل متحد در چگونگي پيشبرد اين پرونده،اين نوشتار به بررسي سياست‌ها و جهت‌گيري‌هاي روسيه در قبال توافق هسته‌اي ايران و كشورهاي 5+1، مي‌پردازد و مي‌كوشد تا ابعاد عملي جهت‌گيري سياست خارجي اين كشور را مورد بحث قرار دهد. پرسش اصلي اين نوشتار آن است كه روسيه چه رويكردي را نسبت به توافق هسته‌اي ايران اتخاذ كرده و جهت‌گيري اين كشور در دوران پسابرجام در رابطه با ايران چگونه بوده است؟ و اين فرضيه مطرح مي‌شود كه روسيه ضمن برخورد مثبت نسبت به توافق هسته‌اي به منظور حفظ جايگاه و منافع اقتصادي و سياسي خود هم در ايران و هم در عرصه‌هاي منطقه‌اي و جهاني با رويكردي عملگرايانه و محتاطانه همكاري‌هاي دوجانبه و چندجانبه با ايران را در ابعاد گوناگون توسعه داده است.براي بررسي ايده مذكور، نخست به مباني نظري مرتبط با جهت‌گيري سياست خارجي دولت‌ها و تحريم‌هاي اقتصادي و سپس به واكاوي سياست‌هاي روسيه در قبال توافق هسته‌اي ايران و عوامل موثر بر شكل‌گيري آن مي‌پردازيم، روش تحقيق در اين مقاله توصيفي تحليلي است و نگارش آن با استفاده از منابع كتابخانه اي و فضاي مجازي مي‌باشد.