صكوك مشاركت تركيبي؛ ابزار اسلامي تأمين مالي طرح‌هاي دانش‌بنيان

Hybrid Musharakah Sukuk: An Islamic Financing Instrument for Knowledgebased companies

تأمين مالي شركت‌هاي دانش‌بنيان در سال‌هاي اخير به عنوان يك موضوع راهبردي در پيشبرد اهداف اقتصاد مقاومتي، مورد توجه بانك‌ها قرار گرفته است. در اين راستا تشكيل صندوق‌هاي خطرپذير و نيز تخصيص خطوط اعتباري را مي‌توان از جمله اقدامات اساسي شبكه بانكي در اين حوزه دانست. لكن چالش‌هاي بسياري در مسير نيل به تأمين مالي اثربخش شركت‌هاي دانش‌بنيان همچون ريسك‌هاي موجود، نبود الگوهاي نظارتي، رويكردهاي اعتباردهي و ارزش‌گذاري طرح‌هاي دانش‌بنيان و... وجود دارد كه علي‌رغم مطالعات وسيع به عمل آمده، همچنان فضاي بهبود در اين حوزه را فراهم ساخته است. در اين زمينه بانك توسعه صادرات با عنايت به نقش حمايتي خود در بخش صاردات، مطالعات تخصصي مرتبطي را در دست انجام دارد كه ارائه الگوي ابزارهاي اسلامي تركيبي را مي‌توان از جمله اين دستاوردها دانست. مقاله حاضر كه به تبيين جوانب اين الگو خواهد پرداخت، به صورت زير تركيب‌بندي شده است؛ در ابتدا با مروري بر آمارهاي مرتبط با سرمايه‌گذاري خطرپذير در ايران و جهان و نيز برخي بررسي‌هاي ميداني، وضعيت فعلي تأمين مالي دانش‌بنيان مورد بررسي قرار خواهد گرفت؛ در ادامه با تدوين ادبيات موضوعي و نيز مطالعات كتابخانه‌اي، وضعيت مطلوب ترسيم خواهد شد. مرحله بعد ضمن ارائه مدل پيشنهادي، تلاش دارد تا پوشش شكاف ميان وضعيت فعلي و وضعيت مطلوب در سرمايه‌گذاري دانش‌بنيان را مدنظر قرار دهد، در نهايت نيز با بكارگيري نظرات كارشناسان، اعتبار مدل ارائه شده مورد تحليل قرار خواهد گرفت.

Recently, financing knowledgebased companies as a strategic issue in Iranian economy has been considered by many domestic bankers. In this regard, the establishment of venture funds and the allocation of credit lines may be considered as major activities of the banking system. However, there are many challenges on the road to achieve effective financing of knowledgebased companies, namely the existing risks, absence of supervision, valuation approaches to sciencebased projects, etc. that despite extensive studies provide some improving opportunities in this area. Here, the Export Development Bank of Iran due to its supportive role in Iranian international trade is being engaged with an expert study for presenting a novel idea based on Islamic financial instruments as one of these achievements. This article will explain the aspects of the model and is organized as follows: At first, it reviews some statistics related to venture capital in Iran and the world and tries to analyze the current situation of knowledgebased financing. It continues with the development of literature reviews and determines the desired situation. Then the proposed model is to cover the gap between these situations and finally, it benefits from experts to validate the model and its applications.