بررسي مقدماتي درختان مقاوم به آتش در استان گيلان (مطالعه موردي جنگل نقله‌بر، حوضه 18 رشته‌رود)

A preliminary study of fireresistant trees in the forests of Guilan province (Case study: Noqlebar Forest, Watershed number 18 Reshterood)

آتش عامل طبيعي و معمول تمام بوم‌سازگان‌ها است كه به‌شدت تحت تأثير فعاليت‌هاي انساني قرار دارد. اولين اثرات قابل مشاهده آتش‌سوزي در جنگل از بين بردن پوشش گياهي است كه در نتيجه آن توده جنگلي به نفع گونه‌هاي مقاوم تغيير مي‌يابد. گونه‌هاي مختلف گياهي و ازجمله درختان با توجه به ويژگي‌هاي خود واكنش‌هاي متفاوتي را دربرابر حوادث طبيعي و ازجمله آتش‌سوزي از خود نشان مي‌دهند. پژوهش پيش‌رو به‌منظور بررسي گونه‌هاي درختي مقاوم به آتش در جنگل نقله‌بر از مناطق جنگلي رستم‌آباد شهرستان رودبار در استان گيلان انجام شد كه در سال 1389 به‌شدت از آتش‌سوزي خسارت ديده بود. تيپ جنگلي منطقه مورد مطالعه انجيلي ممرزستان است كه با بلندمازو، راش، آزاد و پلت آميخته شده است. از آماربرداري صددرصد براي تعيين ميزان خسارت وارده به تنه و تاج درختان استفاده شد و از نمونه‌برداري تصادفي براي تعيين ميزان زادآوري گونه‌ها استفاده شد. نتايج بررسي براساس آزمون‌هاي آماري نشان داد كه گونه‌هاي موجود تفاوت معني‌داري را ازنظر مقاومت به آتش نشان مي‌دهند. ازنظر ميزان سوختگي، مقاوم‌ترين و حساس‌ترين گونه‌ها دربرابر آتش به‌ترتيب بلندمازو و انجيلي بودند. آزاد بيشترين زادآوري جنسي و غيرجنسي را پس از آتش‌سوزي داشت و بيشترين رشد ارتفاعي نهال‌ها نيز در بلندمازو ديده شد.

Fire is an integral factor in many forest ecosystems and is strongly influenced by human activities. The first visible effect of forest fire is destroying the existing vegetation, which results in the forest stand being host to more resistant species. Different plant species, including trees, show different responses to natural disasters such as fire according to their characteristics. In this study the fire resistant tree species in the Noghlehbar Rostamabad forest of Roudbar in Guilan province was investigated, since the area has been heavily damaged by fire in 2010. The area contained ParrotiaCarpinetum forest community, accompanied by oak, beech, maple and elem. In this study was used a full calipering method to determine the amount of damages to the trunk and crown, and a random sampling was used to determine species regeneration. The statistical tests revealed a significant difference between species in terms of their fire resistance. In addition, Oak was shown to be of highest fire resistance, while the Iron tree was of lowest one.  The Elem species was able to produce the highest rate of postfire regeneration, and the highest growth rate was observed in the Oak tree seedlings.