تعيين مناطق بهينه به‌منظور توسعۀ شهرها و شهرك‌هاي جديد با به‌كارگيري مدل‌هاي كارآمد (مورد مطالعه: استان تهران)

امروزه يكي از موضوعات حياتي قرن بيست‌ويكم در ارتباط با پايداري شهر، چگونگي رشد و توسعه‌ شهر در فضاست و بر‌ اين مبنا، مديريت شهري ناگزير به توسعه‌ انديشيده‌ي شهرهاست. كلان‌شهر ‌تهران با رشد روز‌افزون، گسترش همه‌جانبه و بي‌برنامه‌ كالبدي، ناپايداري را بر پيكره‌ زيست‌محيطي اطراف خود وارد كرده است. يكي از راهكارهاي انديشيده‌شده در آمايش سرزمين براي تمركززدايي و بازتوزيع جمعيت و امكانات، توسعه‌ شهرها و احداث شهرك‌هاي جديد در اطراف مادرشهرها است كه بايد معيارهاي زيست‌محيطي، اجتماعي ‌ـ ‌اقتصادي، كالبدي، فاصله‌ جغرافيايي و غيره در مطالعات آن لحاظ شود تا به فجايع زيست‌محيطي منجر نشود. روش اين پژوهش توصيفي ـ تحليلي و از نوع كاربردي است كه با روش‌هاي خوشه‌بندي FCM و K-means به بررسي اين مهم مي‌پردازد. براي سنجش كيفيت محيط زيست و تعيين مكان‌هاي بهينه‌ توسعه‌ شهرهاي جديد در استان تهران سه بُعد پايه (محيط انسان‌ساخت، محيط اجتماعي ـ محيط اقتصادي و محيط طبيعي) با ‌مجموع 22 شاخص به‌كار گرفته است. تحليل و پردازش اين شاخص‌ها در دو محيط نرم‌افزاري Matlab2013 و Arc GIS انجام گرفت. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد مناطق شرق و جنوب استان تهران جهت توسعه‌ شهري مطلوب هستند. همچنين، با روش خوشه‌بندي K-means نقشه‌اي تهيه شد كه مي‌توان به بيان راهبردها و مديريت يكپارچه‌ مناطق پرداخت.