بررسي اثر مديريت هاي چرايي مختلف بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در مراتع نيمه استپي

خاك يكي از فاكتورهاي اساسي تشكيل دهنده هر اكوسيستم مرتعي است. هر نوع اختلال در چرخش عناصر غذايي خاك ممكن است در درازمدت منجر به كاهش باروري خاك و در نتيجه تخريب آن شود. چراي دام در طول زمان ضمن استفاده از گياهان مرتعي باعث لگدكوبي خاك سطحي مراتع شده كه پيآمد آن تاثير بر نفوذپذيري خاك مي باشد، بنابراين بررسي اثر مديريت هاي مختلف چرايي بر خصوصيات خاك مراتع، بهره برداران را در بهره برداري صحيح و منطبق بر اصول اكولوژيك ار اين منابع ياري مي نمايد. به همين منظور اين تحقيق در مراتع نيمه استپي استان فارس در منطقه چشمه انجير در سال 1392 انجام شد. براي نمونه برداري از خاك به صورت تصادفي-سيستماتيك عمل شد. در هر منطقه سه ترانسكت 50 متري به صورت تصادفي با فاصله مناسب در وسعت حدود 2 هكتار مستقر گرديد و در هر ترانسكت 2 پروفيل خاك حفر گرديد كه جمعا در هر منطقه 6 پروفيل حفر شد. نمونه هاي خاك از دو عمق 25-0 سانتي مترو 60-25 سانتي متر(با توجه به مرز تفكيك افق ها) و در پايان فصل چرا(حدود پايان شهريور و اوائل مهرماه) در هر منطقه جمع آوري شد. طرح آزمايشي مورد استفاده در اين تحقيق اسپليت پلات (بلوك هاي خرد شده) و در قالب بلوك هاي كاملا تصادفي در سه تكرار انجام گرفت. منطقه در سه سطح (كليد، مرجع و بحراني) بعنوان عامل اصلي، عمق نمونه برداري در دو سطح(25-0 و 60-25 سانتي متري) به عنوان عامل فرعي كه براي هر صفت اندازه گيري 6 تكرار برداشت شد. تجزيه و تحليل آماري داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. بعد از تجزيه واريانس و آگاهي از معني دار بودن و يا نبودن فاكتورها بر روي صفات، ميانگين داده ها با آزمون دانكن مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه بين مناطق مختلف مديريت چرايي(مرجع، كليد و بحراني) از نظر ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك، اسيديته، كربن آلي، درصد شن، درصد رس، عصاره اشباع و درصد ازت كل تفاوت معني داري(01/0 >p) وجود دارد به طوري كه با افزايش شدت چرا ميزان اسيديته و درصد شن افزايش و ميزان درصد رس و درصد عصاره اشباع خاك كاهش مي يابد. ضمنا در مورد دو ويژگي خاك (درصد كربن آلي و درصد ازت كل) با افزايش شدت چرا ابتدا در منطقه كليد كاهش چشمگير و سپس در منطقه بحراني افزايشي معادل منطقه مرجع بدست مي آورد. ميزان اسيديته، درصد شن، درصد سيلت، درصد فسفر و درصد ازت كل بين عمق هاي مختلف خاك تفاوت معني داري(01/0 >p) وجود دارد. بين ترانسكت هاي مختلف فقط از لحاظ درصد كربن آلي و درصد ازت كل تفاوت معني داري(01/0 >p) بدست آمد.