بررسي تطبيقي كاركرد مفاهيم مشترك درآثار مولانا و تولستوي (براساس حكايت منازعت آن چهار كس درباره انگور اثر مولانا جلال‌الدين بلخي و داستان يك خدا براي همه اثر لي‌يف تولستوي)

A Comparative Study on the Common Concepts in the Works of Molavi and Tolstoy (Based on the Narrations Arguments of Those Four People toward Grapes by Molana Jalaldin Balxi and One God for All by Lev

در بين قصه‌هاي تعليمي مولانا جلال‌الدين رومي در مثنوي، قصه «منازعت آن چهار كس درباره انگور» به چشم مي‌خورد. موضوع حكايت اختلاف ميان سه نفر با سه زبان مختلف بر سر لفظ انگور است. هريك از اين افراد واژه انگور را به زبان خود مي‌خواند و از اين باب، ميانشان اختلاف ايجاد مي‌شود. داستان دوم «يك خدا براي همه» اثر لييف تولستوي است، در اين داستان تولستوي شخصيت‌هاي مختلفي را از كشور‌هاي مختلف نشان مي‌دهد كه در قهوه‌خانه‌اي جمع شده‌اند و هريك براساس ديدگاه و باورهاي خود تعريفي خاص از ذات پرورگار ارايه مي‌دهند. هدف اين پژوهش، كه با روش تحليل تطبيقي صورت گرفته، بررسي آرا و نظريات دو فيلسوف و اديب شهير قرن 13 و 19 ميلادي، مولانا جلال‌الدين رومي ‌و تولستوي، درباره اهميّت توجه به باطن امور و بي‌توجهي به ظواهر آنهاست. مولانا در داستان خود به تبيين اين نظريه مي‌پردازد كه انسان‌ها غالباً در لفظ و ظاهر اختلاف دارند و آنجا كه باب حقيقت بر انسان‌ها گشوده ‌شود، اختلافات كنار رفته، صلح و آشتي جايگزين آن مي‌شود. تولستوي نيز، در داستان خود، اختلاف ميان اديان و مذاهب را صوري دانسته و معتقد است اختلاف آنها پايه و اساس محكمي ندارد، زيرا همگي يك خدا را مي‌پرستند و به يك حقيقت اعتقاد دارند. بنابراين، به‌رغم تفاوت ‌زماني ششصد ساله و تفاوت‌هاي فرهنگي ميان اين دو اديب، هر دوي آنها بر اين باورند كه انسان‌هاي فريب‌خورده جلوه‌هاي ظاهري دنيا هستند و در اين ميان، فقط افرادي به صلح و آرامش راستين دست مي‌يابند كه دست از اختلاف‌هاي صوري بكشند و به خداي واحد ايمان بياورند.

Among the educational tales of the Masnavi by Molânâ Jalaldin Rumi, "argument of those four people toward grapes" is confided as the best one. This story is about the argument among three people about the grapes in three kinds of language. Each of them used their words in such case and for this reason, a conflict will be happened among them. The second story is written by Tolstoy and it refers to "One God for All". In this story, he showed different characters from various countries who were gathered around each other in a café and each of them presents different ideas about this Divine Nature. The aim of this comparative – analytical study is to investigate the ideas, approaches and theories of these two great philosophers or sages of 13th and 19th centuries about the significance of the affairs, their natures as well as their apparent features. Molânâ, in his story, showed that the humans just only consider the apparent features of everything and since the real facts will be revealed to them, they ignore them and for this reason, conflicts will be happened among them. Tolstoy, in his story, said that conflicts between the various religions are limited to the apparent points and he believed that these differences are not based on the firm explanation or justification because the entire world pray one God and they believe in one God. Therefore, in spite of such conflicts for more than 600 years as well as the cultural conflicts between these two well-known people, they believe that the humans just consider the apparent features or things of the world and in this case, the others will gain the real justice who believe in One God and ignore such conflicts.