كاني‌شناسي و پاراژنز كانسنگCu-Au-Bi منطقه ي پي‌جويي كوه‌دم (شمال شرق اردستان)، مجموعه ي فلززايي انارك

مدل‌سازي‌هاي انجام شده بر مبناي تعادلات ترموديناميكي و فيزيكوشيميايي شاره، گوياي آنست كه مذاب‌هاي غني از بيسموت قادرند مقادير بالايي از طلا را از شاره ي گرمابي در تعادل با مذاب جاروب (scavenging) كنند. در اين پژو.هش منطقه ي پي‌جويي كوه‌دم در شمال‌شرق اردستان (بخش شمالي مجموعه ي فلززايي انارك) به عنوان نمونه‌اي از ذخاير گرمابي نوع IOCG و كاني‌سازي كوارتز-هماتيت ± سولفيد با مجموعه عناصر آهن-مس-طلا-بيسموت مورد بررسي قرار گرفتند. در اين ميان، كاني‌هاي سولفوسالتي گروه فهلور، كاني‌هاي حاوي بيسموت‌ و فلزات كمياب (از قبيل طلا، بيسموت و الكتروم)، با هدف دستيابي به تركيب شيميايي و ارتباط زايشي با طلا بررسي شدند. كاني‌هاي گروه بيسموت به عنوان مهم ترين كاني‌هاي مؤثر در جاروب طلا در منطقه شامل: بيسموتينيت (با فرمول تجربي Bi2.05S2.9)، ايمپلكتيت (با فرمول تجربي Cu0.56Fe0.03Bi1.2S2.16) و بيسموت آزاد (با فرمول تجربي Cu0.14Bi0.86)، هستند. بنابر شواهد به نظر مي‌رسد كه الكترون‌هاي آزاد شده از كاني‌هاي احيا كننده نظير پيروتيت و به موجب آن افزايش اكسيژن شاري، منجربه تبديل Bi3+ به Bi0 و ته‌نشيني بيسموت در محيط شده است. پس از آن، با رخداد مگنتيت به عنوان فاز بافر پايدار، الكترون‌هاي آزاد شده منجربه تبديل يون Au+ به Au0 در شاره و جذب آن به وسيله ي فاز بيسموت شده است.