بررسي فرسودگي شغلي در دندان‌پزشكان شهر اصفهان

Occupational burnout among dentists in Isfahan

مقدمه: از آنجا كه حرفه‌ي دندان‌پزشكي به خودي خود شغلي پر استرس است، زمينه‌ي بروز فرسودگي شغلي در دندان‌پزشكان وجود دارد. لذا در اين مطالعه به بررسي شيوع و شدت فرسودگي شغلي در بين دندان‌پزشكان شهر اصفهان در سال 1392 پرداخته شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه‌ي توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي، در 300 نفر از دندان‌پزشكان شاغل در شهر اصفهان با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده صورت گرفته است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه‌ي استاندارد فرسودگي شغلي Maslach بود كه به زبان فارسي روايي و پايايي گرديده است. سوالات پرسش‌نامه شامل سه حيطه‌ي خستگي عاطفي، مسخ شخصيت و احساس عدم موفقيت فردي مي‌باشد. آناليزهاي آماري توصيفي جهت داده‌هاي توصيفي و آزمون ??2، t-test و آناليز واريانس يك‌طرفه جهت تحليل داده‌ها استفاده گرديد. سطح معني‌داري 05/0 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين نمره‌ي فراواني و شدت فرسودگي شغلي در دندان‌پزشكان به ترتيب (طيف 132-0) 3/23 ± 6/36 و (طيف 154-0) 2/16 ± 5/75 بود و در سه حيطه‌ي ميانگين شدت خستگي عاطفي (طيف0 تا 63) 2/12 ± 12/20، مسخ شخصيتي (طيف 0 تا 35) 2/4 ± 7/3 و احساس عدم موفقيت فردي (طيف 0 تا 56) 14/9 ± 72/14 بدست آمد. فراواني و شدت خستگي عاطفي و مسخ شخصيت در مردان بيشتر بود (05/0 > p value). همچنين فراواني احساس عدم موفقيت فردي در افراد مجرد بيشتر بدست آمد (02/0 = p value). فراواني و شدت مسخ شخصيت و احساس عدم موفقيت فردي در افراد با سن كمتر، بيشتر بود (05/0 > p value). نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج بدست آمده فرسودگي شغلي، بين دندان‌پزشكان شاغل در شهر اصفهان درجه‌ي فراواني و شدت كمي دارد. بنابر يافته‌ها، زنان، افراد متاهل، افراد با سن و سابقه‌ي كاري بيشتر، كمتر دچار فرسودگي شغلي هستند. مطالعات دقيق‌تري جهت بررسي عوامل موثر و ميزان تاثير اين عوامل بر اين پديده پيشنهاد مي‌گردد. كليد واژه‌ها: فرسودگي شغلي، دندان‌پزشك، شيوع، ايران، رضايت فردي.

Introduction: Dentists are prone to occupational burnout due to the nature of their stressful profession. The aim of this study was to determine the level of occupational burnout among dentists in Isfahan in 2013. Materials & Methods: In this descriptive cross-sectional study, 300 dentists working in Isfahan were recruited by simple random sampling. The Persian version of Maslach Burnout Questionnaire was used for data collection; the validity and reliability of the questionnaire have been confirmed. The questions of the questionnaire are in three sections of emotional exhaustion (9 items), depersonalization (5 items), and a sense of personal accomplishment failure (8 questions). Data were analyzed with descriptive statistics, chi-squared test, t-test and ANOVA, using SPSS 18 (?=0.05). Results: The mean scores of frequency and severity of burnout among dentists were 36.6±20.3 (range: 0?132) and 75.5±16.2 (range: 0?154), respectively. In subdomains the mean scores of emotional exhaustion, depersonalization and personal feeling of accomplishment failure among dentists were 20.1±12.2 (range: 0?63), 3.7±4.2 (range: 0?35) and 14.7±9.1 (range: 0?54), respectively. The frequencies and intensity of emotional exhaustion and depersonalization were higher in males (p value < 0.05). In addition, the frequency of a feeling of personal accomplishment failure was higher in unmarried subjects (p value = 0.02). The frequencies of depersonalization and a feeling of personal accomplishment failure were higher in young dentists (p value < 0.05). Conclusion: Based on the results, occupational burnout among dentists in Isfahan was low in frequency and intensity. Females, the married and subjects with more experience exhibited less occupational burnout. Further studies are suggested for detecting effective factors and the extent of their effects. Key words: Dentist, Iran, Occupational burnout, Personal satisfaction, Prevalence.