بررسي رابطه بين فساد اقتصادي، اقتصاد سايهاي و آلودگي محيط زيست در كشورهاي منتخب اوپك (رهيافت ليزرل)

Empirical Analysis the Relationship among corruption, Shadow Economy and Environmental pollution (LISREL Approach)

اقتصاد سايه‌اي بخش مهمي از اقتصاد كشورها را تشكيل مي دهد. توليد كالاها وخدمات در اين بخش عموماً با فرار از قوانين و مقررّات مثل قوانين زيست محيطي همراه است كه بر اين اساس فعاليّت اكثر واحدهاي اقتصادي در اين بخش داراي اثرات جانبي منفي زيست محيطي هستند. با توجه به موضوع توسعه پايدار توجه به عواملي كه سلامت محيط زيست را در معرض تهديد قرار مي دهد، از اهميّت جدي برخوردار است كه يكي از اين عوامل رشد اقتصاد سايه است. اقتصاد سايه‌اي تابع عوامل مختلفي از جمله فساد اقتصادي است. در اين پژوهش رابطه بين فساد اقتصادي، اقتصاد سايه‌اي و آلودگي محيط زيست با استفاده از الگوي ارتباطات خطي ساختاري (LISREL) براي كشورهاي عضو اوپك از جمله ايران طي دوره (2012-2000 ) مورد بررسي و تحليل تجربي قرار گرفته است. نتايج حاصل از تخمين مدل نشان مي‌دهد اولاً: رابطه مثبت و معني داري بين فساد اقتصادي و اقتصاد سايه‌اي وجود دارد؛ به‌طوري كه افزايش فساد اقتصادي به اندازه يك واحد، اقتصاد سايه‌اي به اندازه 73/0 واحد افزايش مي‌يابد. ثانياً: افزايش فعاليت‌هاي غير قانوني در بخش اقتصاد سايه‌اي بر رشد شاخص‌هاي آلوده‌كنندۀ محيط زيست اثر مثبت و معني‌‌داري دارد؛ به‌طوي‌كه با رشد اقتصاد سايه‌اي، متغيّرهاي آلوده كننده محيط زيست مثل انتشار دي اكسيد كربن، مصرف سوخت فسيلي و مساحت جنگل با ضرايب (0.91) ، (0.47) ، (0.53) تحت تأثير قرار مي‌گيرند.

Sector of countries economy related to shadow economy. Production in sector of the shadow economy associated with evading rules such as environmental laws. On this basis, activity of most economic units in the shadow economy have the negative externalities. In Program of the sustainable development, has been considered environmental quality. The growth of shadow economy is one of the factors that destroys environmental quality which depends to various factors such as corruption. In this paper, has been studied the relationship among corruption, shadow economy and environmental pollution using linear structural relationship pattern for OPEC like Iran countries over (20002012). The results from estimated models show that i) there is a positive relationship between corruption and the shadow economy; so that increasing corruption by one unite lead to rise the shadow economy by 73/0, ii) increasing illegal activities in sector of the shadow economy have the significant and positive effect on the environmental pollution indexes; so that, with growth of the shadow economy by one unite, are affected environmental pollution indexes include carbon dioxide emissions, consumption of fossil fuels and forest area by (0.91), (0.47) and (0.53), respectively.