بررسي تنش خشكي و سه نوع كود بر عملكرد گل، پارامترهاي فيزيولوژيك و جذب عناصر غدايي در گياه دارويي بابونه (Matricaria chamomilla L.)

The effect of water stress and three sources of fertilizers on flower yield, physiological parameters and nutrient uptake in chamomile (Matricaria chamomilla L.)

به منظور بررسی اثرهای تنش خشكی و سه نوع كود (شیمیایی، دامی و كمپوست) بر عملكرد گل، درصد اسانس، پارامترهای فیزیولوژیك (كلروفیل a و b، میزان پرولین و كربوهیدرات) و نیز مقدار جذب عناصر سدیم و پتاسیم در گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی به صورت كرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوكهای كامل تصادفی با سه تكرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. در این آزمایش، تیمارهای خشكی شامل: شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه به‌عنوان عامل اصلی و سه نوع كود مختلف شامل: شاهد (بدون مصرف هیچ نوع كود)، كود شیمیایی (90 كیلوگرم در هكتار اوره، 50 كیلوگرم در هكتار سولفات پتاسیم و 50 كیلوگرم در هكتار سوپرفسفات تریپل)، كود دامی (25 تن در هكتار) و كمپوست زباله شهری (25 تن در هكتار) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد كه تنش خشكی در حد50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، عملكرد گل بابونه را نسبت به تیمار شاهد به میزان 1/18 درصد كاهش داد. همچنین خشكی سبب افزایش درصد اسانس شد و بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمار خشكی 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه بود. با بالا رفتن سطح تنش تا 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه از مقدار كلروفیل a و b و عنصر پتاسیم كاسته و بر میزان كربوهیدرات، پرولین و سدیم افزوده شد. بنابراین در این آزمایش هر چند بیشترین میزان عملكرد گل، درصد اسانس، كلروفیل a و b و عنصر پتاسیم در شرایط نبود تنش خشكی و با استفاده از كود شیمیایی بدست آمد، اما در سطح بالای خشكی (50 درصد رطوبت زراعی مزرعه) استفاده از كود دامی به میزان بیشتری نسبت به دو نوع كود دیگر بر عملكرد گل، پارامترهای فیزیولوژیك و جذب پتاسیم افزود.

In order to study the effects of water stress and three sources of fertilizers on flower yield, physiological parameters (chlorophyll a and b, proline and carbohydrate concentration), sodium and potassium in Chamomile (Matricaria chamomoilla L.) a field experiment in split plot design with three replications was conducted in 2008 at Zabol University. Treatments included W1 (90% FC or Control), W2 (75% FC) and W3 (50% FC) as main plot and three sources of fertilizers: F1 (Control or non fertilizer application), F2 (chemical fertilizer), F3 (manure fertilizer) and F4 (compost) as sub plots. Results showed water stress at W3 treatment, reduced dry flower yield about 18.1%. In this study, however the highest flower yield was obtained from W1 and use of chemical fertilizer treatments but at W3 treatment, among the fertilizer, manure fertilizer had the best effect on flower yield in Chamomile. Water stress increased the activity of substance but the highest active substance was obtained in W2 and use of chemical fertilizer. In this experiment, chlorophyll a and b and K contents in leaves by impact of water stress decreased but free proline, total soluble carbohydrate concentration and sodium were increased under water stress. Use of manure fertilizer had the highest positive effects on physiological parameters and potassium uptake under water stress in chamomile.