بررسي مقايسه‌اي روش‌هاي استخراج و طيف جرمي تركيبات شيميايي عصاره «مان» گياه شكرتيغال (Echinops dichorus L.) و مقايسه اثر انواع عصاره‌هاي «مان» بر روي رده سلول‌هاي سرطاني روده CaCO2

A Comparison Study of Extraction Methods and Mass Spectrum for Compounds in Echinops dichrous and Comparison of Effects of Extracts on Colon Cancer Cells CaCo2

مقدمه: شكرتيغال (Echinops dichorus L.) گياهي دارويي از خانواده كاسني است كه در اثر فعاليت نوعي حشره سرخرطومي روي بعضي از گونه‌هاي اين جنس، تركيبي به نام «مان» به دست مي‌آيد. هدف: در اين تحقيق حلال و روش‌هاي مختلف عصاره‌گيري در استخراج تركيبات آلي از بخش مان شكرتيغال مورد بررسي قرار گرفتند. روش بررسي: جداسازي و شناسايي تركيبات تشكيل‌دهنده‌ي عصاره‌‌هاي بخش مان شكرتيغال با استفاده از دستگاه‌ GCMS صورت گرفت. بررسي ويژگي‌هاي ضدسرطاني عصاره مان با استفاده از روش‌هاي NBT و MTT به دو روش سوكسله و ماسراسيون با دو حلال اتانول و ان هگزان، انجام شد. نتايج: نتايج بررسي‌هاي فيتوشيميايي حضور تركيبات ساپونيني، استروييدي، گليكوزيد‌سيانوژنيك، تانن‌دار و آلكالوييدي را نشان داد و آناليز عصاره‌هاي ماسراسيون، پرگولاسيون و دستگاه سوگسله با حلال اتانول بوسيله دستگاه GCMS نشان داد كه هر سه عصاره مان سرشار از اسيدهاي چرب مي‌باشد. آناليز طيف‌هاي GC، 27 تركيب در روش ماسراسيون، 30 تركيب در روش پركولاسيون و 10 تركيب با استفاده از دستگاه سوكسله را نشان داد. نتايج بررسي ميزان بقا سلولي نشان داد كه كمترين بقا سلول‌هاي سرطاني تيمار شده مربوط به عصاره اتانولي و ان- هگزاني به روش ماسراسيون بود. نتايج آزمون NBT بيانگر خاصيت آنتي‌اكسيداني عصاره اتانولي و ان- هگزاني به روش ماسراسيون مي‌باشد. نتيجه‌گيري: بهترين روش و حلال جهت استخراج تركيبات آلي عصاره تام محصول مان گياه شكرتيغال، دستگاه پركولاتور به همراه حلال اتانول است. اما براي استخراج اسيدهاي چرب و ترپن‌هاي موجود در گياه روش سوكسله پيشنهاد مي‌شود. تمامي عصاره‌هاي شكرتيغال (مان) خواص سيتوكسي خوبي نشان دادند كه بيانگر وجود تركيبات آنتي اكسيداني اين عصاره‌ها است. گل‌واژگان: شكرتيغال، پركولاسيون، سوكسله، طيف سنج جرمي، متابوليت‌هاي ثانويه

Background: Echinops (Echinops dichorus L.) from the Asteraceae family is a plant which obtained from the kind of insect activity on some species and generated a compound that is called "mann". Objective: Identification of the main chemical compounds of plant, solvent and different methods of extracting in extraction of these compounds is evaluated. Methods: Isolation and identification of extracts constituents is done with GC/MS. In order to evaluate anticancer characteristics, ethanolic and n-Hexane extracts from Manna has been obtained using Maceration and Soxhlet Apparatus methods. The effects of these extracts on CaCO2 cells have been evaluated using MTT and NBT values. Results: The results of phytochemical investigations showed that saponin, steroids, glycoside cyanogenic, tannin and alkaloid compounds are existence. In the GC-MS analysis of extracting showed that fatty acids and terpenes as major constituents in Manna. Based on results, 27 different components in the Maceration method, 30 different components in the percolation and 10 different components in the Soxhlet Apparatus method were identified. The results of MTT showed the least cell survival value of treated cancerous cell was concerned to ethanolic and n-Hexane-derived extract using Maceration method. NBT test results represent the antioxidant properties of ethanolic and n-Hexane extracts using Maceration method. Conclusion: The use of ethanol and Percolation are the best approach for extracting organic compounds of Manna, but to extract the fatty acids and terpenes of plants, Soxhlet method is proposed. All the extracts of Echinops (Mann) showed good cytotoxic properties that represent the presence of antioxidant compounds these extracts. Keywords: Echinops, Mass Spectroscopy, Percolation, Secondary metabolyts, Soxhlet