چيستي حقيقت ملكوت در قرآن كريم و تحليل ديدگاه مفسران

چيستي ملكوت و مسائل مرتبط با آن، محل بحث مفسران و قرآن پژوهان بوده است. منشا آن آيات 83 يس، 88 مومنون، 75 انعام و 185 اعراف است كه به صراحت از ملكوت سخن گفته است، همين امر سبب به وجود آمدن ديدگاه هاي گوناگوني درباره ملكوت شده است. مقاله حاضر در تلاش است«چيستي ملكوت» و مسائل مرتبط با آن را، نخست از منظر آيات قرآن بررسي نمايد و سپس به تبيين و بررسي مهم ترين ديدگاه ها در اين زمينه بپردازد. در تفسير ملكوت سه ديدگاه در ميان مفسران مطرح است، ملكوت جنبه عمومي شهود است، ملكوت امر باطني است و ملكوت مقام قربِ مختص به اولياي الهي است. ديدگاه دوم، افزون بر ارائه تفسيري روشن، جامع و قابل حمل بر آيات ملكوت، با در نظر گرفتن معناي عيني براي واژه ملكوت از حمل آن بر معناي اعتباري جلوگيري نموده است. از نگاه اين ديدگاه، ملكوت امري باطني در نظام عرش الهي است كه از آن به چهره انتساب اشياء به خداي متعال به لحاظ ارتباط تدبيري ميان آنها تعبير مي شود و با مفاهيم امر الهي، هدايت، امامت، يقين و عرش مرتبط است.