«مرغ شُو» در باورهاي كهن مردم جنوب كرمان

Morqe-Sho in the Beliefs of South Kerman’s People

یكی از پر رمزورازترین باورهای عامیانۀ مردم جنوب كرمان در گذشتهاعتقاد به پرنده‏ای به نام «مرغ شُو» بوده است. مردم این ناحیه می‏پنداشتد كه این مرغ رنگ زرد طلایی دارد، قادر است اندازۀ خود را تغییر دهد، به‏طور معمول در شب ظاهر می‏شود، و با مكیدن خون نوزاد سبب مرگ او می‏شود. داستان‏های مربوط به مرغ شُو در گذر زمان، با واقعیت و خیال درهم‏ آمیخته‏اند و این پرنده كه به‏گونه‏ای با موجودات اساطیریپیوند دارد، در باور مردم، به مرغی شگرف و هراسناك تبدیل شده است. نگارندگان این پژوهش كوشیده‏اند به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، به معرفی این پرنده و ردیابی آن در اسطوره‏های سایر ملل بپردازند. حاصل آنكه این مرغ اساطیری بخشی از بن‏مایه‏های داستان سیمرغ، موجودی به نام خون‏آشام، مرغ كَمَك، گارودا در اسطوره‏های هندی، و استیمفالی در یونان، و لیلیت یا لیلیتو در اسطوره‏های بین‏النهرین را با خود همراه دارد. خون‏آشام بودن مرغ شو و مرگ‏آفرینی آن نیز با ناشناخته بودن برخی از بیماری‏ها برای مردم گذشته در پیوند است.

One of the most mysterious popular beliefs of south Kerman’s people in Iran is about a bird so-called “morqe sho”. According to them, this yellow and golden bird can change its size and appears in night. The bird is associated with mythological creatures in a way and by blood sucking of babies causes their death. In the passage of time, the stories about the bird have been intertwined with reality and fantasy, and in popular belief, the bird has become a frightening one. The aim of present article is to introduce this bird and trace it in the myths of other nations by using descriptive-analytical method. As a result, the bird has some themes of Simorq, Vampire, Kamak (Iranian mythical bird), Garuda (Indian mythical bird), The Stymphalian birds (a group of birds in Greek mythology) and Lilith (a Mesopotamian mythical character). Also, for the people in the past, the birdʹs being blood sucker and death creator is related to some illnesses.