پهنه بندي پتانسيل خطر بيابان زايي با كاربرد مدل تحليل مولفه هاي اصلي ؛ مطالعه موردي: منطقه خضرآباد يزد

ارزيابي بيابانزايي مي كوشد تا مهمترين مولفه هاي بيابانزايي را در هر منطقه اي تعيين و در نهايت پس از ارزيابي شاخص ها در واحد هاي كاري، نقشه شدت بيابانزايي را ارائه كند. با توجه به اهميت كاربردي اين نقشه ها عليرغم توسعه فنون و روش هاي كمي در طي سال هاي اخير، همچنان سعي در ارائه روش هايي با خطاي كمتر، ضريب اطمينان بيشتر و سرعت و سهولت بالاتر است. از آنجا كه پديده بيابانزايي حاصل برهم كنش متغييرهاي متعددي در طي زمان مي باشد لذا مي بايست از روشي جهت پهنه بندي استفاده شود كه در عين حفظ دقت، بر سرعت و سهولت دستيابي به نتايج بيافزايد. از اين رو اين پژوهش هدف خود را ارائه و راستي آزمايي مدل تحليل مولفه هاي اصلي قرار داد. اين روش قادر است به منظور تقليل بعد مساله مورد مطالعه و سهولت در دستيابي به نتايج، مولفه هاي اصلي مساله را در نظر گرفته و اقدام به حذف ساير مولفه ها در محاسبات بكند و همچنين با امكان استفاده از نرم افزار، بر دقت، سرعت و سهولت عمليات پهنه بندي بيفزايد. به منظور ارزيابي كارائي، مدل مذكور در منطقه خضرآباد استان يزد به مساحت 78180 هكتار به كار گرفته شد. نتايج حاصل شده نشان داد كه 35/9% درصد از كل منطقه مطالعاتي به صورت خيلي شديد و 6/25% درصد به صورت نسبتاً شديدي تحت فرايند بيابانزايي مي باشد و بيابانزايي با شدت نسبتاً متوسط( 85/41%) بيشترين سهم را در منطقه مطالعاتي به خود اختصاص داده است. در عين حال ارزش كمي شدت بيابانزايي براي كل منطقه از مجموع عوامل 29/3 (كلاس نسبتاً شديد يا IV) بدست آمد.