1 توزيع طلا و عناصر فرعي در پيريت كانسار سنجده، منطقه معدني موته، بر اساس نتايج آناليز الكترون مايكروپروب

Gold and trace elements distribution in pyrite from the Senjedeh gold deposit Muteh mining district, according to EPMA results

منطقه موته در قسمت مركزي زون سنندج - سيرجان واقع شده و داراي دو معدن طلاي فعال به نام چاه خاتون و سنجده مي‌باشد. واحد‌هاي سنگي منطقه تحت تاثير دگرگوني در حد‌ شيست‌ سبز تا آمفيبوليت زيرين بوده و شامل مجموعه‌اي از سنگ‌هاي آتش‌فشاني- رسوبي و آتش‌فشاني اسيدي دگرگون تا دگرشكل شده مي‌باشند. اين سنگ‌هاي دگرگوني ميزبان كاني‌سازي طلا هستند و پيريت كاني اصلي ميزبان طلا مي‌باشد. به‌منظور بررسي توزيع طلا و عناصر فرعي در كاني پيريت، پيريت‌هاي كانسار سنجده با استفاده از مطالعات ميكروسكوپي و آناليز الكترون مايكروپروب مورد بررسي قرار گرفتند. بر اساس اين مطالعات دو نسل پيريت شناسايي شد. پيريت‌هاي نسل اول، پيريت‌هاي نيمه شكل‌دار تا بي‌شكل دانه متوسط دگر‌شكل شده و داراي شكستگي با محتواي طلاي بالا (تا 810 ppm) و پيريت‌هاي نسل دوم، پيريت‌هاي درشت بلور شكل‌دار و داراي محتواي طلاي پايين تا متوسط (از زير حد تشخيص دستگاه تا 110ppm). همچنين نتايج آناليز نشان مي‌دهد كه به‌جز طلا هيچ‌گونه تفاوت سيستماتيكي بين محتواي عناصر فرعي دو نسل پيريت وجود ندارد. بر اساس تصاوير BSE طلا به‌صورت آزاد در حد ميكرون در ريزشكستگي‌هاي پيريت نسل اول مشاهده شد. همچنين بر اساس نقشه پراكندگي عناصر، Co در شبكه پيريت حضور دارد و زونينگ نشان مي‌دهد. سنگ‌هاي مافيك الترامافيك نسبت به Co غني‌شدگي نشان مي‌دهند، در مقابل سنگ‌هاي فلسيك فقير از Co هستند، تمركز بالاي كبالت مي‌تواند گواه سهم بالاي سنگ‌هاي مافيك - الترامافيك در منبع سيال در منطقه باشد. بنابراين ميزان بالاي Co در پيريت احتمالا مرتبط به سنگ‌هاي دگركوني مافيك- الترامافيك است و شواهد بيشتري را براي كوهزايي بودن نهشته طلا فراهم مي‌كند.

Muteh district is located in the central part of Sanandaj- Sirjan Zone. It consists of two active mines, including the Chah Khatoon and Senjedeh open pits. Exposed rock units in the area underwent greenschist to lower amphibolite metamorphism. They consist of deformed and metamorphosed volcano-sedimentary and acidic volcanic rocks. Gold mineralization is hosted in metamorphic rocks and pyrite is the most important Au-hosting mineral in the Muteh minig district; therefore, pyrite from the Senjedeh gold deposit was investigated using a combination of ore microscopy, including back-scattered imaging (BSE), and electron probe microanalysis (EPMA) with the aim to investigate gold and trace elements (Se, As, Pb, Bi, Sb, Co, Ag, Te, Zn, Cu, Ni) distribution. Based on our studies, there are two generations of pyrite: medium-grained, anhedral and deformed of first generation of pyrite that is characterized by abundance of microfractures, contains high level of gold ( up to 810 ppm) and coarse grained, euhedral of second generation of pyrite, contains low- medium level of gold (bdl- 110 ppm). Results of this study show that there are no systematic differences between the trace element compositions of two generations of pyrite. According to BSE, visible gold is widespread and present as irregular grains of native gold mostly along grain boundaries or filling microfractures of first generation of pyrite. Element mapping indicates that Co is incorporated in pyrite crystal lattice and shows compositional zoning in pyrite grains. Ultramafic, and to a lesser extent, mafic rocks are typically strongly enriched in Co; in contrast, felsic rocks usually contain low Co concentrations. Therefore, high Co concentrations should be a good indicator of a high proportion of mafic to ultramafic over felsic rocks in the fluid source area. Co concentrations in pyrite ,possibly linked to mafic/ultramafic metamorphic rocks, provide further evidence for the orogenic gold deposit affinity.