اثر تركيبي اسانس آويشن شيرازي (Zataria multiflora)، برگ‌بو (Laurus nobilis) و بابونه (Chamaemelum nobile) بر باكتري اشريشياكلي پاتوژن و تعيين فرمولاسيون بهينه آن با استفاده از روش آماري كسري از فاكتوريل كامل

Combination Effects of Zataria multiflora, Laurus nobilis and Chamaemelum nobile Essences on Pathogenic E. coli and Determination of Optimum Formulation Using Fraction and Factorial Statistical Method

زمينه و اهداف: خواص ضدباكتريايي اسانس هاي آويشن شيرازي (Zataria multiflora)، برگ بو (Laurus nobilis) و بابونه (Chamaemelum nobile) بررسي و دوز بهينه باكتري كشي اين اسانس ها بر روي باكتري اشريشياكلي PTCC1330 تعيين گرديد. مواد و روش كار: استخراج اسانس از برگ هاي آويشن شيرازي و برگ بو و كاپيتول هاي بابونه به روش تقطير با آب توسط دستگاه كلونجر انجام شد. بر اساس آزمايشات طراحي شده با نرم افزار Qualitek4 و روش آماري كسري از فاكتوريل كامل، تاثير تركيبي سه اسانس در دوزهاي مختلف بر باكتري اشريشياكلي بررسي شد. اثرات متقابل اسانس ها بر يكديگر و سهم هر اسانس در بازدارندگي رشد باكتري تعيين گرديد. يافته ها: حداقل غلظت بازدارندگي براي اسانس هاي آويشن شيرازي، برگ بو و بابونه به ترتيب برابر با 01/0، 1/0 و 05/0 و حداقل غلظت كشندگي نيز به ترتيب برابر با 0/1، 0/5 و 0/5 ميلي گرم در ميلي ليتر تعيين گرديد. اسانس آويشن شيرازي با 2/64% مشاركت داراي بيشترين اثر ضدباكتريايي بر باكتري اشريشياكلي بود. سهم اثر ضدباكتريايي اسانس هاي برگ بو و بابونه به ترتيب 13/54% و 6/89% برآورد شد. در شرايط بهينه، دوز هر سه اسانس بايد برابر با 1 ميلي گرم بر ميلي ليتر باشد. درصد ممانعت از رشد باكتري اشريشياكلي در اين شرايط، 72/76% تعيين گرديد كه داراي 81/8% تطابق با نتايج واقعي در شرايط بهينه (نزديك به 60%) بود. بيشترين اثرات متقابل مابين فاكتورهاي دز اسانس آويشن شيرازي و در اسانس بابونه با 33/44% شاخص شدت اثر متقابل برآورد شد. نتيجه گيري: اسانس آويشن شيرازي داراي خاصيت ضدباكتريايي قابل توجهي بر باكتري اشريشياكلي بوده در حاليكه خواص ضدباكتريايي اسانس هاي برگ بو و بابونه ضعيف مي باشد.

Background and Aim: In this study, antibacterial combination effects of Zataria multiflora, Laurus nobilis and Chamaemelum nobile essences was examined and the optimum bactericide dosages of the combination was determined on E. coli PTCC1330. Materials and Methods: Essence extraction was conducted using water distillation method from Z. multiflora, L. nobilis leafs and C. nobile capitals by Clevenger apparatus. The combination effects of the essences were studied on E. coli in different dosages using Qualitek4 software and fraction of the full factorial statistical method. Essences interactions and the contribution of each essence were evaluated on inhibition of E. coli growth. Results: MIC values was determined for Z. multiflora, L. nobilis and C. nobile essences as 0.01, 0.1 and 0.05 mg ml1, also MBC values was 0.1, 0.5 and 0.5 mg ml1, respectively. Z. multiflora essence dosages showed the highest percentage of antibacterial effect (64. 2%) on E. coli, while the antibacterial effect was evaluated 13.54% and 6.89% for L. nobilis and C. nobile essences, respectively. In optimum conditions, all three essences dosages should be equal to 1 mg. mL1 and the percentage of bacterial growth inhibition was determined by 72.76% whereas it has 81.8% consistency with real results at optimum conditions (60%). The maximum interaction was observed between Z. multiflora and C. nobile essences dosages with 33.44% severity index. Conclusions: Z. multiflora essence had a considerable antibacterial effect on E. coli, while antibacterial properties of L. nobilis and C. nobile essences were evaluated as a weak effect.