بررسي مراحل تكوين بساك و دانه گرده در گل اطلسي (Petunia hybrida)

The study of anther and pollen developmental stages in Petunia hybrida

در اين پژوهش ويژگي‌هاي تكويني بساك و دانه گرده Petunia hybrida مورد بررسي قرار گرفت. گل‌ها و غنچه‌ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبيت و در الكل 70 درصد نگهداري شد. نمونه‌ها پس از قالبگيري در پارافين با ميكروتوم برش‌گيري گرديد. رنگ‌آميزي مضاعف به كمك هماتوكسيلين و ائوزين الكلي انجام گرفت. نتايج نشان داد كه هر بساك داراي 4 كيسه گرده است كه تحت تاثير پيشروي بافت پلاسنتوئيد هلالي شكل شده‌اند. الگوي تشكيل لايه‌هاي ياخته‌اي جداره بساك از نوع كلاسيك دولپه‌اي بوده و لايه مغذي ترشحي آن در بخش بيروني و دروني كيسه گرده متفاوت مي‌باشد. تتراد‌ها‌ي ميكروسپور از نوع چهارضلعي (تتراهدرال) است. دانه‌هاي گرده بالغ در منظره قطبي و استوايي به ترتيب كروي و دوكي شكل بوده و نسبت به محور طولي بساك استقرار منظمي در كيسه‌هاي گرده دارند. دانه‌هاي گرده در زمان انتشار دو ياخته‌اي هستند. با تمايزيابي ياخته‌هاي اپيدرمي بساك استوميوم به شكل يك ناحيه تك ياخته‌اي تشكيل مي‌شود، جايگاهي كه تعيين كننده موقعيت شكوفائي بساك مي‌باشد. در مراحل نهائي بلوغ دانه‌هاي گرده بافت نامتعارفي در سپتوم بساك تشكيل شده و باعث تغيير شكل كيسه‌هاي گرده مي‌شود.

The pollen grains and anther developmental characteristics of Petunia hybrida were studied in this research. Petunia plants were grown in green house under experimental conditions. The flowers and buds, in different developmental stages, were removed, fixed in FAA70, stored in 70% ethanol, and following dehydration and embedding in paraffin, the specimens were sliced by a rotary microtome. Staining was carried out with HematoxylinEosine and prepared specimens were studied under a light microscope. Results indicated that anthers are tetrasporangiate and each pollen sac, due to progress in placentoeid tissue, are crescentshaped. The sporogenous tissue was surrounded by dimorphic secretory tapetum. The pollen grains, in this plant, are spherical in polar view and fusiform in equatorial view; mature pollen grains are prolate, tricolporate/tricolporoidate with furrows disposed along polar axis. The disposition of the microspore in the tetrads is tetrahedral. The pollen grains are 2celled when shed. The pattern of wall formation is dicotyledonous type. Stomium is formed by the differentiation of epidermal cells within the anther, to form a single cell region, the location of which determines the position of anther opening. In the final stages of pollen grains maturation unusual tissue formation in anther septum and causes deformation of the pollen sac.