مطالعه مورفومتريكي 14 گونه از جنس آويشن Thymus L. (Lamiaceae) در ايران

Morfometric Studies on the 14 species of Thymus L.(Lamiaceae) in Iran

جنس آويشن بر اساس فلور ايرانيكا در ايران داراي 14 گونه است ولي در حال حاضر 18 گونه از اين جنس در ايران معرفي شده است. شناسايي و تفكيك گونه‌هاي اين جنس به علت شباهت ظاهري آن‌ها از لحاظ صفات مورفولوژيك كار دشواري است. هدف از اين تحقيق گروه‌بندي ژنوتيپ ها از لحاظ صفات مورفولوژيك و تشخيص گونه‌هاي اين جنس بر اساس صفات تشخيصي است. بدين منظور 33 صفت مورفولوژيك مربوط به اجزاي رويشي و زايشي روي 88 نمونه متعلق به 14 گونه مطالعه شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس بين گروه ها نشان داد كه صفات در سطح احتمال 1% تفاوت معني‌داري را در بين گروه‌ها دارا بودند سپس مقايسه ميانگين بين گروه‌ها نشان داد كه ويژگي‌هاي ريخت شناسي تا حد قابل قبولي براي تمايز ميان اين گونه‌ها مفيد است به طوري‌كه گونه Thymus persicus از لحاظ صفت عرض برگ از ساير گونه‌ها جدا شد. همچنين گونه T. trautvetteri از لحاظ صفت سطح مقطع ساقه از ساير گونه‌ها جدا شد. گونه T. kotchyanus از لحاظ صفت طول دمگل و گونه T. migricus از لحاظ صفت طول كاسه از ساير گونه‌ها قابل تفكيك بودند.مقايسه ميانگين صفت تراكم كرك دو گونه T. persicusو T. trautvetteri را نيز از ساير گونه‌ها جدا كرد. كليد شناسايي هم براي گونه ها ارائه شد.

According to the “Flora Iranica”, the Thymus genus has 14 species in Iran but only 18 species are reported in Iran. Due to the high similarities and wide variation of the morphological characters, identification of these species is very difficult. In this study the Thymus genus were grouping according to the morphological characteristics and theire species were grouping according to the diagnostic characters.We chose 33 morphological ( vegetative and generative) characters for 88 samples of 14 species. Analysis of variance between groups showed that the characteristics had significant differences (about 1%). The groups comparison showed that the morphological characteristics of this species, are efficient for distinguish them. So the Thymus persicus species were separated of other species according to the wide leaves character, also the T. trautvetteri trait were separated according to the stem crosssection from the other species. Specie of T. kotchyanus the length of peduncle and T. migricus the length of calyx were distinct from other species. Comparison of mean density of the trichome between, T. trautvetteri and T. persicus also be separated them from other species.