تاثير خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك بر تجديد حيات طبيعي گونه سفيد پلت (مطالعه موردي: منطقه صفرا بسته در شرق استان گيلان)

Natural Regeneration of (Populus caspica Bornm.) and its relationship with soil physical and chemical properties (Case Study: Safrabaste Region in East of Guilan province)

سفيد پلت (Populus caspica Bornm.) يكي از گونه‌هاي بومي و ارزشمند جنگل‌هاي شمال ايران و به‌ خصوص مناطق جلگه‌اي مي‌باشد كه متاسفانه به دلايل مختلف از تعداد پايه‌هاي مرغوب، سطح گسترش و تجديد حيات آن به شدت كاسته شده است. در اين مطالعه وضعيت تجديد حيات طبيعي اين گونه و ارتباط آن با خصوصيات خاك در دو رويشگاه طبيعي آن در پارك جنگلي صفرابسته با ميزان تجديد حيات كم و منطقه پركاپشت با تجديد حيات زياد اين گونه در شهرستان آستانه اشرفيه مورد بررسي قرار گرفت. نمونه‌برداري بصورت ترانسكت خطي غير مساوي با برداشت تصادفي قطعات نمونه بر روي آن انجام شد. در داخل قطعات نمونه، قطر برابر سينه كليه پايه‌هاي درختي، قطر يقه و ارتفاع كليه نهال‌هاي موجود و هم چنين نمونه‌هاي خاك برداشت شد. مهم‌ترين خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در هر دو منطقه و همبستگي آنها با وضعيت تجديد حيات مهم‌ترين گونه‌هاي موجود تعيين شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه تجديد حيات سفيد پلت به خصوصيات فيزيكي خاك بيشتر عكس العمل نشان مي‌دهد و در خاك‌هاي با بافت سبكتر و متعادل‌تر كه داراي تهويه بهتري مي‌باشد به مقدار بيشتر و با كيفيت مناسب‌تري استقرار مي‌يابد. بر اساس نتايج اين تحقيق استقرار سفيد پلت در خاك‌هاي با عناصر تغذيه‌اي ضعيف، اما با خصوصيات فيزيكي مناسب امكان‌پذير شده است. به اين ترتيب مي‌توان عنوان نمود كه در استقرار سفيد پلت و بازيابي رويشگاه‌هاي آن در ارتباط با خاك مي‌بايستي به خصوصيات فيزيكي بيشتر از خصوصيات شيميايي خاك توجه نمود.

Populus caspica Bornm is one of the most important tree species in Iranian forest, specially in plain area. Unfortunately, natural regeneration, distribution, and elite trees of this species were diminished by different reasons. In this study, natural regeneration conditions of this species and its relationships with soil properties were carried out in two regions called Parkaposht with poor natural regeneration and Safrabasteh forest park with good natural regeneration. Sampling as unequal linear transect with random harvest of sample pieces has been done. .In each sampling plot, diameter of breast height for each tree, height, and diameter of each sampling and soil sample were taken. The most important soil physical and chemical properties and correlation of them with natural regeneration of important tree species were determined. The results of this study showed that there was strong relationship between establishments of natural regeneration with soil physical properties. The natural regeneration of Populus caspica was established better in light soil texture with good aeration. The establishment of Populus caspica is possible in soils with poor nutrient states, but with suitable physical condition. On the basis of this study, it is declared that establishment of natural regeneration of Populus caspica show strong relationship with soil physical properties compared to the chemical properties of soil.