توليدهاي علمي علوم پزشكي از نظر بهره گيري از نهج البلاغه

سابقه و اهداف: نهج البلاغه پس از قرآن كريم، يكي از كتاب هاي بسيار مهم براي هدايت و انسان سازي؛ و سرشار از توصيه هاي مربوط به سلامت است. هدف اين پژوهش، تعيين ميزان بهره گيري از اين كتاب ارزشمند در توليدهاي علمي علوم پزشكي است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به صورت مقطعي، روي بخشي از بروندادهاي علوم پزشكي (پايان نامه هاي پزشكي و دندانپزشكي، مجله ها و مقاله هاي علوم پزشكي) و همچنين يك دوره ي 16 ساله از سلسله همايش هاي بهداشت محيط، انجام شده است. داده ها به روش تحليل استنادي و به كمك چك ليست محقّق ساخته جمع آوري؛ و براي پردازش داده ها از شاخص هاي آماري توصيفي و استنباطي استفاده شده است. اين پژوهش تمام موارد اخلاقي مرتبط را رعايت نموده است. يافته‌ها: بررسي 20776 منبع استفاده شده در 511 پايان نامه، نشان داده كه در هيچ موردي، از نهج البلاغه استفاده نشده است. همچنين يافته هاي حاصل از استخراج 19069 منبعِ استفاده شده در 876 مقاله ي منتشرشده طي 22 سال، در مجله ي فارسي دانشگاه علوم پزشكي بابل، گوياي اين است كه فقط در دو مقاله از اين كتاب استفاده شده است. بررسي 2928 خلاصه ي مقاله ي عرضه شده در دوره ي 16 ساله ي همايش بهداشت محيط، نيز نشان داده كه فقط يك خلاصه ي مقاله با موضوعي مرتبط با نهج البلاغه منتشر شده است.نتيجه‌گيري: با وجود نقش اثرگذار توصيه هاي مذهبي بر سلامت، به ويژه آنچه در كتاب نهج البلاغه بر آن تأكيد يا به آن اشاره شده، سهم بهره گيري از اين كتاب ارزشمند در مقاله هاي علوم پزشكي بسيار اندك است.