برآورد زيان هاي اقتصادي توفان گرد و غبار بر بخش كشاورزي در استان هاي غربي ايران

Estimating the Economic Losses of Dust Storms on Agriculture Sector in the Western Provinces of the Iran

گرد و غبار در ده سال گذشته زيان‌هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي فراواني بر اقتصاد ايران بويژه در استان‌هاي غربي وارد ساخته است. برآورد خسارات گرد و غبار مي‌تواند به تبيين هزينه- فايده طرح‌ها و اقدامات اجرايي دولت كمك زيادي نمايد. در مطالعه حاضر، با استفاده از روش‌هاي پارامتريك، بخشي از خسارات توفان گرد و غبار بر اقتصاد چهار استان غربي متأثر از اين پديده (آذربايجان غربي، كردستان، همدان و لرستان) در قالب كاهش ارزش ستاده كشاورزي در سال‌هاي 91-1385 برآورد شد. نتايج حاصل نشان داد كل خسارات اقتصادي توفان گرد و غبار بر بخش كشاورزي چهار استان در دوره‌ مزبور بر اساس چهار سناريوي كاهش ده، بيست، سي و چهل درصدي ارزش ستاده كشاورزي به ترتيب 4446 ميليون دلار، 10003 ميليون دلار، 17147 ميليون دلار و 26674 ميليون دلار بوده است. در سال 1388، هر يك روز تعطيلي بر اثر گرد و غبار بر مبناي «ارزش افزوده استاني»، 49 ميليون دلار و بر مبناي «متوسط ارزش افزوده كشوري» 102 ميليون دلار مجموعاً بر اقتصاد چهار استان زيان وارد كرده است. در راستاي مقابله با توفان گرد و غبار و كاهش آثار مخرب آن، برآورد تمامي خسارات توفان، برآورد هزينه‌هاي لازم براي كنترل كانون‌هاي گرد و غبار، تدوين طرح كنترل كانون‌هاي گرد و غبار و تبديل آن به پروتكل منطقه‌اي، پيگيري حقوق طبيعي شهروندان ايراني از طريق سازمان‌هاي بين المللي و منطقه‌اي، تشويق دولت عراق به كنترل كانون‌هاي گرد و غبار و جبران زيان‌هاي اقتصاي وارد بر كشاورزان استان‌هاي منتخب توسط دولت پيشنهاد مي‌شود

Dust storm during the last ten years has made economic, social and environmental massive losses on the western provinces of Iran. Estimating the economic losses of dust storm helps to determine the cost - benefit of executive plans and actions. In this study, a part of the dust storm losses on the economy of highly vulnerable regions (West Azerbaijan, Kurdistan, Hamedan and Lorestan provinces) are estimated in the form of agricultural output value for the period 2006-2012 using parametric methods. The results show that under the four scenarios ten, twenty, thirty and forty percent decrease in agricultural output value, total economic losses to the agricultural of dust storms in four provinces during the study period were up to 4446, 10003, 17147 and 26674 million dollars respectively. In 2009 each closing day that officially announced by local government because of dust storm, has caused 49 million dollars lose based on "provincial value added" computation and 102 million dollars based on "average national value added" in these four provinces. In order to deal with the storm of dust and reduce its impact, assessment of all damages and dust storms, estimating the costs for dust control centers, develop a plan for dust control centers into a regional protocol, follow up the natural rights of citizens through regional and international organizations, encourage the Iraqi government to control the dust and compensate the economic losses incurred by farmers in selected provinces by government are recommended.