پديد آورندگان :
ملكي، اعظم دانشگاه كشاورزي - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , پوريوسف، مجيد دانشگاه كشاورزي - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , جعفري، حسين مركز تحقيقات و آموزش جهاد كشاورزي زنجان , جعفري، علي اشرف موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع كشور - تهران
كليدواژه :
انيسون ايران , تجزيه خوشه اي , درصد اسانس , ضريب تنوع ژنتيكي , وراثت پذيري
چكيده فارسي :
به‌منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي و مقايسۀ هشت جمعيت انيسون ايران (Pimpinella anisum L.)، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعۀ تحقيقاتي دانشگاه زنجان طي دو سال 1392 و 1393 انجام گرفت. ويژگي‌هاي مورد بررسي شامل شمار روز تا گلدهي، شمار روز تا رسيدگي، دورۀ پرشدن دانه، ارتفاع بوته، شمار چتر بارور، شمار چترك در چتر، عملكرد دانه، عملكرد زيستتوده، شاخص برداشت و درصد اسانس دانه بودند. نتايج تجزيۀ واريانس مركب ويژگي‌ها نشان داد، بين سالهاي آزمايش و همچنين بين جمعيتهاي مورد بررسي، از نظر همۀ ويژگي‌ها به‌جز دورۀ پرشدن دانه، اختلاف معنيداري وجود دارد. بيشترين ضريب‌هاي تنوع فنوتيپي و ژنتيكي در عملكرد دانه، عملكرد زيستتوده و درصد اسانس دانه، و بالاترين وراثت‌پذيري در ويژگي‌هاي درصد اسانس دانه، عملكرد زيستتوده، عملكرد دانه، شمار چترك در چتر و ارتفاع بوته ديده شد. بر پايۀ تجزيۀ خوشهاي، هشت جمعيت مورد بررسي در سه گروه مختلف قرار گرفتند كه جمعيتهاي گروه اول از لحاظ ويژگي‌هاي مهمي همچون شمار روز تا گلدهي، شمار روز تا رسيدگي، ارتفاع بوته، شمار چتر بارور، عملكرد دانه و عملكرد زيستتوده نسبت به ديگر گروهها برتري داشتند. نتايج مشخص كرد كه تنوع بالايي بين جمعيتهاي انيسون وجود داشته و با گزينش در جمعيتهاي برتر، عملكرد و درصد اسانس قابل افزايش است. همچنين با توجه به برتري جمعيتهاي قزوين، مركزي و سبزوار، ميتوان گزينش درون آنها را براي بهبود عملكرد و درصد اسانس پيشنهاد كرد.
چكيده لاتين :
In order to evaluation of genetic variation and comparison of 8 populations of Iranian anises, a study was conducted in the research farm of University of Zanjan in randomized complete block design during 1392 and 1393. Evaluated traits were days to flowering, days to maturity, grain filling period, plant height, number of fertile umbels, umbelet numbers per umbel, grain yield, biological yield, harvest index and grain essential oil percentage. Combined analysis of variance showed significant differences between years and between studied populations, point of all traits except grain filling period. The highest coefficients of genetic and phenotypic variation were found in traits of grain yield, biological yield and grain essential oil percentage and the highest heritability in traits of grain essential oil percentage, biological yield, grain yield, umbelet numbers per umbel and plant height, respectively. Based on cluster analysis, 8 under studied populations were divided into three groups that the first group of populations were better than others in terms of important traits such as days to flowering, days to maturity, plant height, number of fertile umbels, grain yield and biological yield. The results showed that there has been a high diversity between anise populations and yield and essential oil percentage is able to increase by selection in anise populations. Also regarding to excellencey of Qazvin, Markazi and Sabzevar populations, selecting within them can be proposed to improve yield and essential oil percent.
