تأثير عصاره‌هاي مختلف گياه دارويي تشنه‌داري (Scrophularia striata) در كاهش آفلاتوكسين B1 قارچ (Aspergillus flavus) روي مغز پسته

Effects of various extractions of Scrophularia striata to reduce Aflatoxin B1 from Aspergillus flavus on pistachio nut

امروزه استفاده از اسانس و عصارههاي گياهان دارويي به دليل داشتن خواص دارويي، ضدقارچي، ضدباكتريايي و آنتياكسيداني در صنايع دارويي و غذايي رو به پيشرفت است . در اين راستا پژوهشي به منظور ارزيابي عصارههاي مختلف گياه دارويي تشنه داري ) Scrophularia striata ( در جلوگيري از رشد ميسليومي و كاهش آفلاتوكسين Aspergillus flavus در محيط كشت مايع سيبزميني دكستروز - (PDB) و همچنين مغز پسته انجام شد. ميزان آفلاتوكسين B1 با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي لايه نازك با كارايي بالا (HPTLC) ارزيابي شد. كاربرد عصاره ها در چند غلظت ) 250 ، 500 ، 1000 و 2000 ميليگرم در ليتر ( در محيط PDB نشان داد كه تنها عصاره آبي در غلظت 2000 ميليگرم در ليتر از قابليت قابل توجه مهار قارچ ) 02 / 41 درصد كاهش وزن خشك قارچ( برخوردار بوده و سه عصاره اتيل استاتي، متانولي و آبي تأثير شگفتآوري ) 100 - 92 درصد( در مهار توليد توكسين داشتند. نتايج تجزيه آفلاتوكسين نشان داد كه عصارههاي آبي و متانولي به ترتيب باعث 7 / 33 و 2 / 29 درصد تجزيه آفلاتوكسين شدند. نتايج روي پسته نشان داد تنها عصاره آبي در غلظتهاي 2000 و 4000 ميليگرم در ليتر باعث كاهش معنيدار ) 91 / 58 - 14 / 37 درصد( اسپورزايي قارچ شد درحاليكه عصارههاي متانولي و آبي بيشترين تأثير را در كاهش توليد توكسين نشان دادند و به ترتيب باعث 85 / 96 و 48 / 75 درصد كاهش آفلاتوكسين B1 شدند. در غلظت 2000 ميليگرم در ليتر تنها عصاره متانولي قادر به كاهش 35 / 40 درصدي آفلاتوكسين B1 روي پسته شد. در مجموع، كاربرد عصاره گياه تشنه داري ميتواند احتمالاً جهت مهار آفلاتوكسين روي محصولات كشاورزي مؤثر واقع شود.

Today, the use of essential oils and extracts of medicinal plants in food and pharmaceutical industries is growing because of their medicinal, antifungal, antibacterial and antioxidant properties. In this way, the effects of various extracts of Scrophularia striata, a medicine plant, were studied for inhibiting Aspergillus flavus mycelial growth and reducing aflatoxin B1-level in culture liquid potato-dextrose (PDB) as well as the pistachio nut. Aflatoxin B1 (AFB1) was evaluated by high performance thin layer chromatography (HPTLC) method. Application of different concentrations of the extracts (250, 500, 1000, 2000 mg/L) in order to inhibit the growth of Aspergillus flavus and also Aflatoxin B1 production in PDB medium demonstrated that the aqueous extract at a concentration of 2000 mg/L could significantly inhibit the A. flavus growth (41.02% loss in dried weight). Ethyl acetate, methanol and aqueous extracts had amazing effect (92-100%) to inhibit toxin production. The results of AFB1 degradation assay indicated that the application of aqueous and methanolic extracts led to significant degradation of aflatoxin by 33.7 and 29.2%, respectively. It is shown that only aqueous extract at concentrations of 2000 and 4000 mg/L could significantlly inhibit (37.14- 58.91%) fungal sporulation on pistachio nuts, while both methanol and aqueous extracts showed the strongest impact on inhibiting toxin production and caused a reduction of 96.85% and 75.48%, respectively, in AFB1 content. At the concentration of 2000 mg/L only methanol exract was able to reduce AFB1 (40.35%) on the pistachio nuts. Finally, the use of Scrophularia striata can possibly inhibit the aflatoxin contamination on agricultural products.