بررسي مقايسه‌اي حافظه ي آينده‌نگر و سطوح تكانش گري در افراد مبتلا به اعتياد مواد محرك، افيوني، سيگاري و بهنجار شهر تهران در زمستان 1393

Comparative Study of Prospective Memory and Impulsivity levels in Stimulant Addicts, Opioid Addicts, Cigarette Smokers and Normal Individuals in Tehran City in 2015

مقدمه: مطالعات پيشين نشان داده ­اند كه كاركردهاي شناختي و هيجاني در اعتياد دچار آسيب جدي مي ­شوند. هدف پژوهش حاضر، بررسي مقايسه­ اي حافظه شرح‌حال و سطوح تكان ش­گري در افراد مبتلابه اعتياد مواد محرك، افيوني، سيگار و بهنجار بود. روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع توصيفي و بر مبناي طرح ­هاي علي ­مقايسه ­اي است. در روند انتخاب اعضاي نمونه با روش نمونه‌گيري هدفمند، 30 نفر مبتلابه اعتياد مواد محرك، 30 نفر مواد افيوني، 30 نفر سيگاري و 30 نفر بهنجار با لحاظ كردن ملاك ه­اي ورود وخروج، اخذ رضايت آگاهانه و همتاسازي در متغيرهاي جمعيت شناختي وارد پژوهش شدند. براي گردآوري داده‌ها از پرسش­نامه‌هاي تكانش گري Barratt ، حافظه آينده‌نگر و فرم اطلاعات جمعيت شناختي استفاده شد. اطلاعات جمع‌آوري‌شده با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي (فراواني، درصد، ميانگين و انحراف استاندارد) و تحليل واريانس چند متغيره با نرم افزار آماري SPSS-22 مورد تجزيه­ تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه ميانگين هر سه گروه داراي اعتياد مواد محرك، افيوني و سيگاري، در حافظه آينده‌نگر (دامنه­ اي از 01/0P< تا 05/0P<) و تكانش گري (دامنه ­اي از 0/01P< تا0/05 P<) در مقايسه با گروه بهنجار با تفاوت معناداري بيشتر بود، هم چنين ميانگين گروه مبتلابه اعتياد مواد محرك در ابعاد حافظه آينده‌نگر ]گذشته كوتاه­مدت (0/01P<) و آينده بلندمدت (0/01P<)[ و ابعاد تكانش­ گري ]عدم برنامه ­ريزي (0/05P<)، تكانش ­گري شناختي (0/01P<) و تكانش‌گري كل (0/01P<)[ با تفاوت معناداري نسبت به گروه مواد افيوني و سيگاري بيشتر بود. در هيچ­ كدام از ابعاد حافظه آينده‌نگر و تكانش‌گري، بين گروه مواد افيوني و سيگاري اختلاف معناداري مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: بر مبناي يافته­ هاي پژوهش حاضر مي­توان چنين استنباط كرد كه كاركرد حافظه آينده‌نگر و سطوح تكانش ­گري كه از جمله عوامل مهم عصب روان‌شناختي و شخصيتي در اعتياد هستند، با توجه به نوع ماده مصرفي فرد، به صورت معناداري متفاوت است كه لزوم مداخلات اختصاصي بر حسب نوع اعتياد را آشكار مي سازد.

Methods: The study used a causal-comparative research design. The target population included all of those individuals with adoliction to stimulants, opioids and cigarette who were referred to medical centers in Tehran city. The subjects included 120 persons (divided in to 4 groups of 30) and were selected through a purposive sampling method considering the inclusion and exclusion criteria, informed consent, and matched on demographic variables. They completed the Barratt Impulsivity Scale, prospective memory Scale, and demographic Questionnaire. Data were analyzed by descriptive statistics (frequency, percentage, mean and standard deviation) and inferential statistics (multivariate analysis of variance). Findings: The results showed that the mean of impulsivity and prospective memory in the three addict group was significantly higher than the normal group. The mean of prospective memory [short-term past, long-term future and impulsivity] was significantly higher in stimulant addicts than in the other two groups of addicts. There was no significant difference between the group of opiate addicts and cigarette smokers, in prospective memory and impulsivity. Conclusion: Based on the results of this study, it can be deduced that prospective memory and impulsivity are important neuropsychological factors in addiction, and depending on the route of usage, have significant differences. Hence it is evident that specific interventions, on the basis of type of addiction, will be necessary.