ارزيابي خطر روان‏ گرايي خاك با استفاده از مدل SWM در دشت‏ هاي جنوبي حوزه‏ ي گرگان‏ رود (استان گلستان)

Risk analysis of soil liquefaction Using SWM in the South Plains area of the river Gorgan, Golestan Province

تحليل خطرهاي طبيعي مي‏تواند ابزار مناسبي در تصميم‏ گيري، برنامه ‏ريزي و اولويت‏ بندي اقدامات مديريت بحران باشد. در اين پژوهش، ضمن پيش‏ بيني سناريوهاي بروز خطر و خسارت پديده‏‏ي روان‏گرايي، آسيب‏ پذيري عناصر در معرض خطر نيز مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. جزئيات اين رويكرد در منطقه‏ ي گرگان در استان گلستان مورد ارزيابي و توصيف قرار گرفته است. همچنين نقشه‏ هاي خاك )طبقات بافت رسوب(، عمق آب زيرزميني (اطلاعات چاه ‏هاي پيزومتري) و شتاب زلزله (داده‏ هاي بيشترين شتاب لرزه ‏اي تاريخي ثبت شده) تهيه شد. وقوع روان‏گرايي خاك بر اساس متغيرهاي مذكور و مدل تجربي سه فاكتوره براي شرايط موجود در چهار رتبه‏ي خطر تهيه گرديد. بر اساس تركيب ‏هاي احتمالي توانايي وقوع شتاب بيشينه‏ ي ‏لرزه ‏اي و تغييرات عمق آب زيرزميني، وضعيت بروز خطر مشخص گرديد. با در نظر گرفتن ارتباط عوامل پيش‏گفته، پهنه‏ هاي مختلف وقوع خطر روان‏گرايي با استفاده از سامانه‏ي Arc GIS محاسبه گرديد. در نهايت طبقات حساسيت روان‏گرايي براي منطقه‏ ي مورد مطالعه تهيه شد. در اين مطالعه، پس از تهيه‏ي داده‏ها و نقشه ‏هاي رقومي پايه و همچنين استفاده از نرم افزار Arc GIS و مدل سه پارامتري SWM، نقشه ‏ي پهنه‏ بندي خطر روان‏گرايي خاك در جنوب حوزه ‏ي گرگان ‏رود در استان گلستان در سلول‏هاي30Í30 متر تهيه شد. با توجه به نتايج به دست آمده، پتانسيل خطر از بدون خطر تا خيلي زياد وجود دارد كه بيشترين مساحت منطقه‏ ي مورد مطالعه در كلاس بدون خطر قرار مي‏گيرد. محدوده ‏ي شهر آق‏قلا به علت نزديكي به مركز تخليه‏ ي انرژي زلزله در كلاس خطر خيلي زياد قرار مي‏گيرد و چون رودخانه‏ ي گرگان ‏رود از محدوده‏ ي اين شهر عبور مي‏كند، احتمال وقوع روان‏ گرايي را بالا مي‏برد.

Natural hazard risk assessment helps decision makers for planning and prioritizing disaster management strategies. This paper focuses on the prediction of different scenarios and assessing the risk of soil liquefaction. The vulnerability of the elements due to soil liquefaction was determined. The Gorgan state (1600 km2) in Golestan Province of Iran was considered as a case study for assessing the vulnerability due to this phenomenon. Soil deposits map, ground water depth, and the earthquake acceleration map (based on the occurred historical earthquake points) have been prepared in this study. An empirical liquefaction model as a function of the three studied variables was used to model the liquefaction in four hazard classes using the ArcGIS software. Possible scenarios were determined considering the potential of superposing the peak rate of the ground acceleration and water depth. The area of liquefied zones was estimated using the geographical information systems (GIS). In this study, the collection of data and digital maps using ArcGIS software base as well as the three-parameter model SWM, soil liquefaction hazard zonation map to the area south of Gorgan in Golestan province in Slvlhay30 30 were prepared. According to the results of without risk to very high-risk potential that the area most studied in class is without risk. Aq Qala city limits because of the proximity to the center -discharge is too high earthquake hazard class, and because Gorganrood the scope of this town passes increases the probability of liquefaction.