پديد آورندگان :
خلخال، كمال دانشگاه تبريز - گروه علوم و مهندسي خاك , ريحاني تبار، عادل دانشگاه تبريز - گروه علوم و مهندسي خاك , نجفي، نصرت اله دانشگاه تبريز - گروه علوم و مهندسي خاك
كليدواژه :
آهن , سطح بحراني , ذرت , DTPA و AB-DTPA
چكيده فارسي :
سابقه و هدف : اطلاع از سطح بحراني آهن در خاك و پاسخ هاي گياه به مصرف آن مي تواند كمك موثري در توصيه بهينه كود آهن باشد. ذرت مصارف زيادي در تغذيه انسان، طيور و دام، صنايع داروسازي، توليد نشاسته، الكل، روغن و غيره دارد. در ايران به دليل آهكي بودن خاك ها، كمبود مواد آلي خاك ها، حلاليت كم آهن در pH قليايي، وجود يون هاي كربنات و بي كربنات در آب هاي آبياري و مصرف بالاي كود فسفر، كمبود آهن در اغلب مزارع و باغ ها عموميت دارد. هدف از اين تحقيق بررسي تاثير كود EDDHA بر شاخص هاي رشد گياه ذرت و تعيين سطح بحراني آهن قابل جذب ذرت با عصاره گيرهاي DTPA و AB-DTPA توسط روش هاي رايج در خاكهاي استان آذربايجان شرقي بود.
مواد و روش ها : در تحقيقي كه در سال 1392 انجام شد ، سطح بحراني آهن قابل جذب گياه ذرت (Zea mays L.) در 21 نمونه خاك كه از مناطق مختلف استان آذربايجان شرقي جمع آوري شده بود، تعيين گرديد. آزمايش در شرايط گلخانه اي بهصورت فاكتوريل و بر پايه طرح بلوكهاي كامل تصادفي با كشت گياه ذرت در دو سطح كودي (صفر و 10 ميلي گرم بر كيلوگرم از منبع EDDHA) با سه تكرار در گلدان هاي حاوي 4 كيلوگرم خاك هواخشك انجام شد. پس از 60 روز رشد، شاخساره و ريشه ذرت برداشت شد. آهن قابل جذب خاكهاي مورد استفاده توسط دو روش DTPA و AB-DTPA استخراج و توسط دستگاه جذب اتمي اندازه گيري گرديد.
يافته ها : نتايج نشان داد كه نوع خاك و سطوح آهن مصرفي بر شاخص هاي رشد ذرت تاثير معني داري(P
نتيجه گيري: در اين تحقيق روش آماري كيت-نلسون به دليل ضرايب تبيين بسيار پايين ناموفق بود. همچنين به دليل كم بودن سطح كودي ضريب C2 معادله ميچرليخ-بري اكثراً منفي به دست آمد. سطح بحراني آهن از طريق ميانگين گيري با استفاده از روش هاي DTPA و AB-DTPA براي ذرت در اين مناطق به ترتيب 33/7 و 98/4 ميلي گرم بر كيلوگرم پيشنهاد مي شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Knowledge about the iron (Fe) critical level and plant response
to application of Fe can effectively help proper use of this element. Corn is used in human
nutrition, poultry and livestock in pharmaceuticals, starch and alcohol and oil production.
Because of the calcareous soils, low organic matter content, low solubility of iron in alkaline
pH, carbonate and bicarbonate ions present in irrigation water and phosphorus over fertilization,
Fe deficiency is common in most fields and gardens. The aim of this study was to investigate
the effect of Fe-EDDHA on corn growth indices and determination of Fe critical level in some
calcareous soils of East Azerbaijan province using DTPA and ABDTPA by conventional
methods.
Materials and Methods: In this research, Fe critical level for corn (Zea mays L.) was
determined in 21 soils from corn fields of East Azerbaijan province during 2014-2015. Corn
plant was cultivated in two level of Fe (zero and 10 mg Fe kg-1 as Fe-EDDHA) as a factorial
experiment in a randomized complete blocks design with three replications in pots containing
4 kg air-dried soil. After 60 days, the plant growth parameters were measured. Fe available
in the studied soils were extracted by DTPA and ABDTPA methods and measured by atomic
absorption spectroscopy (AAS).
Results: The results showed that soil type had a significant effect on the growth indices of
corn and the effect of applied Fe levels was significant in some of growth indices while
the fertilizer and soil interaction was not significant. Critical level of soil Fe for corn with
DTPA-Fe, based on 90% relative yield, was determined 10.08, 5, 11.4 and 7.44 mg Fe kg-1
soil by using plant response column order procedure, graphical Cate-Nelson, Cate-Nelson
analysis of variance and Mitscherlich-Bray, respectively and for AB-DTPA method was
6.19, 4.4, 9.8 and 4.53 (mg Fe kg-1 soil) respectively. As well as to achieve a 90%
relative concentration of active Fe in shoot by using graphical Cate–Nelson and DTPA and
AB-DTPA methods, critical soil Fe level were 6.8 and 4.8 mg Fe kg-1 soil, respectively.
Mitscherlich-Bray equation coefficients, C1 and C2, for DTPA-Fe were 0.1344 and 0.0356
kg soil mg-1Fe, respectively and for AB-DTPA-Fe were 0.2207 and 0.0556 kg soil mg-1Fe.
Conclusion: In this study, statistical Cate-Nelson's method due to very low coefficient of
determination was unsuccessful. Also, due to the low level of applied Fe fertilizer, C2 factor of
Mitscherlich-Bray equation was mostly negative. Iron critical levels derived by averaging and
using DTPA and AB-DTPA methods for corn in these areas, are suggested as 7.33 and 4.98
mg kg-1, respectively.
