تاثير نسبتهاي مختلف Ca/B بر عملكرد و جذب عناصر غذايي در گندم در بستر شن و پرليت

The effect of Ca:B ratio on the yield and nutrient elements uptake of wheat

هدف از انجام اين تحقيق بررسي اثر نسبت هاي كلسيم به بور بر روي جذب عناصر غذايي در گندم بوده است. در اين تحقيق اثر نسبت هاي مختلف كلسيم به بور بر عملكرد و تجمع عناصر غذايي در گياه گندم مورد بررسي قرار گرفت. اين تحقيق در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه گرگان ودر قالب طرح بلوك هاي كاملا تصادفي با 6 تيمار و 4 تكرار انجام شد. نسبت هاي Ca/B در محيط كشت شامل 1/2000 ،1 /1000 ،1 /500 ،1/250 ،1/125 و1/25 بود. در هر گلدان 20 عدد بذر گندم در محيط شن و پرليت كشت شدند. مواد و عناصر غذايي از طريق محلول هوگلند به گياهان داده شد. نتايج نشان دادند عملكرد ماده خشك گياه با كاهش نسبت كلسيم به بور ، افزايش معني دار داشت و نتايج مقايسات ميانگين نشان داد كه بالاترين عملكرد ماده خشك در نسبت 1/500 بدست آمد. در تيمارهايي كه بالاترين نسبت Ca/B را دارا بود يعني تيمار 1/2000 كمترين در صد ماده خشك وجود داشت. دليل كاهش در صد ماده خشك با افزايش كلسيم به بور ، كمبود بور در حضور مقادير بالاي كلسيم بود. نسبتهاي مختلف كلسيم به بور، در سطح احتمال 1% داراي اختلاف معني دار از نظر فسفر با يكديگر بوده و بالاترين جذب فسفر در تيمار 1/125 بود و با كاهش نسبت كلسيم به بورمقدار فسفر در گياه افزايش يافت. جذب پتاسيم توسط گياه در نسبتهاي مختلف ، كلسيم به بورنامنظم بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه نسبتهاي مختلف Ca/B ، در سطح احتمال 1% داراي اختلاف معني دار از نظر پتاسيم بوده و نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه تيمارهاي 1/1000 و 1/500 بيشترين جذب پتاسيم را دارا بودند. تيمار 1/2000 بيشترين جذب كلسيم را داشت با افزايش نسبت كلسيم به بور مقدار كلسيم در گياه افزايش يافت. در تيمار 1/250 بيشترين جذب منيزيم مشاهده شد و با كاهش نسبت كلسيم به بور غلظت و جذب منيزيم در گياه افزايش يافت. بيشترين جذب سديم وبور در تيمار1/25 مشاهده شد. تيمارها داراي اختلاف معني دار از نظر سديم در سطح 5% بوده و سديم رفتار مشابهي با منيزيم و پتاسيم داشت و با كاهش نسبت كلسيم به بورمقدار سديم در گياه افزايش يافت. با كاهش نسبت كلسيم به بور، مقدار بور در گياه افزايش يافت. تيمارها در سطح 1% داراي اختلاف معني دار از نظر بور بودند. جذب عناصر فسفر، پتاسيم، منيزيم، بور و سديم با كاهش نسبت Ca/B در گياه افزايش يافتند، فسفر، پتاسيم، منيزيم، سديم و بور داراي همبستگي منفي با كلسيم بودند و افزايش مقدار كلسيم اثرات نامطلوب بور را خنثي كرد.

Background and Objectives: Boron is one of two nonmetal micronutrients. Total boron concentration in soils varies between 2 and 200 mg Kg-1 and frequently ranges from 7 to 80 mg Kg-1. Less than 5% of total soil boron is plant available. The primary function of boron is in plant cell wall structural integrity. Boron is important for cell expansion, regulation of H+ transport, retention of cellular Ca+2 and control of lignin production following cell expansion. Cell wall stability is especially important during pollen tube growth that is essential for seed development. Adequate boron increases flower production and retention and seed and fruit development. Boron deficiency often occurs with < 20 mg Kg-1 in mature leaf tissue of most crops. Boron toxicity to plants is uncommon in most arable soils unless it has been added in excessive amounts in fertilizers. When Calcium availability is high, plants can tolerate higher boron availability. Under low Calcium supply, many crops exhibit lower boron tolerance. High solution Ca+2 protects crops from excess boron. The Ca:B ratio in leaf tissues has been used to assess boron status of crops, where boron deficiency for most crops is likely when Ca:B ratio is greater than 1200:1. The major objective of this study is to assess the effect of Ca:B ratios on the yield and absorption of essential nutrients on crops which have not been practiced extensively, particularly on wheat that planting on large areas. Materials and Methods: In the present study, the effect of various Ca:B ratios on wheat yield and nutrients acquisitions was investigated. The experiment was laid out in a randomized complete block design with 6 treatments and 4 replications, in a greenhouse. Different Ca:B ratios were, 2000:1, 1000:1, 500:1, 250:1, 125:1 and 25:1. In each pot, 20 seeds were planted in a sand and perlite culture. The essential nutrients were applied through Hoagland solution. Results: The results showed that the plant dry matter content increases with decreased Ca:B ratios and the adverse effect of boron decreases with increasing calcium concentration. phosphorous, potassium, magnesium, boron and sodium contents in the plant were significantly increased with decreasing Ca:B ratios in solution culture. There were inverse relationships among the Ca:B ratios and other nutrients. Conclusion: Therefore, due to the boron importance in flower production and seed development and because of the narrow range between boron deficiency and toxicity levels, the Ca:B ratio should be adequately considered when boron is applied.