اثربخشي برنامه آموزش مروج سلامت بر پيشگيري اوليه از اعتياد در دانش آموزان مقطع متوسطه

The effectiveness of health promoting schools edcational programs in the primary prevention of addiction in high school students

مقدمه: اين پژوهش با هدف تعيين ميزان اثربخشي برنامه آموزش مدارس مروج سلامت در پيشگيري اوليه از اعتياد در دانش آموزان مقطع متوسطه استان قم در سال تحصيلي 93-92 به اجرا درآمد. روش: اين پژوهش از نوع شبه تجربي است كه 400 دانش آموز(200نفرپسر و 200 نفردختر ) به صورت تصادفي خوشه اي از كل دانش آموزان مقطع متوسطه استان قم، انتخاب شدند. و با اختصاص به دو گروه آموزش و كنترل گمارده شدند. براي بررسي اثر بخشي برنامه آموزش مدارس مروج سلامت در گروه هاي آزمايش و كنترل از دو پرسشنامه استفاده شد. اولين پرسش نامه، APS (سنجش آمادگي به اعتياد) و دومين پرسش نامه نيز مقياس نگرش نسبت به مواد مخدر بود. به منظور تجزيه و تحليل داده ها از برنامه آماري 15SPSS و از شاخص ها و روش هاي آماري ميانگين، انحراف استاندارد، و تحليل كوواريانس استفاده شد. يافته ها:نتايج نشان داد آموزش برنامه مروج سلامت دركاهش گرايش به سوء مصرف مواد، گرايش فعال و گرايش منفعل دانش آموزان موثر بوده است. در بررسي جداگانه اثر بخشي آموزش ها بر گروههاي دختر و پسر، نتايج نشان داد آموزش برنامه مروج سلامت در كاهش گرايش به سوء مصرف موادو گرايش فعال و گرايش منفعل در دانش آموزان دختر موثر بوده است، در حالي كه در دانش آموزان پسر موثر نبوده است. همچنين آموزش مروج سلامت در ايجاد نگرش منفي دانش آموزان نسبت به مصرف مواد موثر است. در بررسي جداگانه در گروه هاي دختر و پسر، آموزش برنامه مروج سلامت در ايجاد نگرش منفي دانش آموزان دختر نسبت به مصرف مواد موثر بوده است در حالي كه در دانش آموزان پسر موثر نبوده است. نتيجه گيري: نتايج به دست آمده از اين پژوهش اثربخشي برنامه مروج سلامت در پيشگيري اوليه از اعتياد در دانش آموزان مقطع متوسطه استان قم را به اثبات مي رساند.

The purpose of this study was to determine the effectiveness of health promoting schools’ educational programs in the primary prevention of addiction in high school students in the 90-91 academic year in Qom. In this quasi-experimental study 400 students (200 males and 200 females) were selected randomly (cluster sampling) among all high school students of Qom province. They were then divided randomly into experimental and control groups. To investigate the effectiveness of health promoting schools’ educational programs in the two groups of experimental and control, two separate questionnaires were prepared. The first questionnaire was APS (addiction potential scale) and the second one was to measure attitudes towards drugs. In order to analyze the data SPSS 15 statistical software was used and indices like mean, standard deviation, correlation and covariance analysis (Anova) were used. The results showed that health promoting educational programs were effective in decreasing students’ tendency to drug abuse, active tendency and passive tendency. Further studies of the effectiveness of educational programs on males and females showed that health promoting educational programs were effective in decreasing female students’ active and passive tendency to drug abuse. They were not effective on male students. The programs also created a negative attitude towards drug use in students. Further studies showed that the programs were effective in creating a negative attitude towards drug use mostly in female students rather than that of male Students.