تحليل و نقد مباني فقهي ماده‌ي 249 قانون مجازات اسلامي مصوّب 1392

(Analysis and Criticism of Jurisprudential Bases of the Article 249 of the Islamic Penal ‎Code (1392‎

يكي از مصاديق جرم قذف كه به دليل شايع و فراگير بودن باعث ايجاد اختلاف در بين فقها گرديده، حالتي است كه در آن شخصي به ديگري چنين بگويد: «تو با فلان زن زنا كردي، يا با فلان مرد لواط نمودي». فقها در صورت بروز حالت مزبور حد قذف را نسبت به مواجه محقق دانسته؛ ليكن در تحقق آن نسبت به منسوب­اليه اختلاف نموده­اند. مشهور متقدمان در فرض مزبور قائل به وجوب حد شده؛ ليكن اشهر متأخران چنين ديدگاهي را بر نتابيده­اند. قانون مجازات اسلامي مصوّب 1392 نيز در ماده­ي 249 موافقت خود را با ديدگاه متأخران نمايان ساخته است: «هرگاه كسي به ديگري بگويد «تو با فلان زن زنا يا با فلان مرد لواط كرده­اي» فقط نسبت به مخاطب ‏قاذف محسوب مي­شود». نوشتار حاضر در پژوهشي توصيفي–تحليلي، متكي بر روش كتابخانه­اي، با نگاهي مسئله محورانه، بررسي ادلّه طرفين و نقد و تحليل آنها را دنبال مي­كند. نتايج تحقيق نشان مي­دهد مستندات قائلان به عدم تحقق حد در جانب منسوب­اليه تام نبوده و ظهور و صدق عرفي عبارت مذكور در تحقق قذف، صحّت ديدگاه مشهور متقدّمان را به اثبات مي­ رساند.

One of the examples of Qazf which has been resulted in disagreement in Islamic jurists’ opinions is the case according to which one addresses another party “ you had sex with my wife, or you had sex with a man”. In such case, Islamic jurists hold that the crime of Qazf has been occurred but they have ‎disagreement on the occurrence of crime toward the third party. Most of past Islamic jurists held that Qazf has been proven but recent Islamic jurists believe the other way and failed to accept this ‎idea .‎The Islamic Penal Code adopted in 1392 is in the same line with the latter group. On the strength of art. 249 stipulates that if one attribute sex to another one by saying you have had sex with a women or a man, only the person who has been accused has the right to claim at the court .‎This text with a descriptive and analytical charecter and with the library ‎method follows the arguments of these two groups and criticizes and investigates them. The results show that reasons of ‎recent group is not complete, and the verity of customary of given terms in Qazf proves the validity of former group’s perspective.