پديد آورندگان :
فرهادي، دانيال دانشگاه شاهرود - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , اصغري، حميد رضا دانشگاه شاهرود - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عامريان، محمد رضا دانشگاه شاهرود - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عباسپور، علي دانشگاه شاهرود - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
پتاسيم , زئوليت , ذرت , فسفر , مايكوريزا
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: ذرت از بهترين گياهان علوفه اي براي كاربرد دام ميباشد. افزايش عملكرد همراه با افزايش كيفيت در اين گياه امري ضروري است. كودهاي زيستي (بيولوژيك) و اصلاح كننده هاي خاك ظرفيت و قابليت زيادي دارند تا جايگزين مناسبي براي كودهاي شيميايي باشند، اما تحقيقات در اين زمينه كافي نمي باشد. كاربرد زئوليت به همراه ميكوريزا (قارچ ريشه) ميتواند با جلوگيري از هدر رفت عناصر غذايي از محيط ريشه شرايط را براي رشد گياه بهبود بخشد. پژوهشگران در پژوهشي بيان كردند كاربرد توام زئوليت ( 5 درصد وزني خاك) و ميكوريزا باعث كاهش آبشويي نيتروژن و فسفر شده است. اين پژوهش به منظور بررسي تاثير زئوليت به عنوان اصلاح كننده كاني خاك و قارچ ميكوريزاي آربسكولار در سطوح مختلف كود شيميايي فسفر بر رشد گياه و غلظت عناصر دانه ذرت انجام شد.مواد و روش ها: اين پژوهش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكه اي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي شاهرود در سال 1392 به اجرا درآمد. عامل هاي آزمايش شامل، زئوليت كلينوپتيلولايت در دو سطح بدون كاربرد و كاربرد 9 تن در هكتار، قارچ ميكوريزا گونه (Glomus intraradices) با نام علمي جديد (Rhizophagus irregularis) در دو سطح بدون كاربرد و كاربرد آن، كود سوپر فسفات تريپل در سه سطح صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار بود. تعيين درصد كلونيزه كردن (كلونيزاسيون) ريشه گياه به روش جيوانتي و موس انجام پذيرفت. اندازه گيري سبزينه (كلروفيل) در يك نوبت در زمان گل دهي (تاسل دهي)، به وسيله دستگاه سبزينه سنج (SPAD 502) انجام شد. براي اندازه گيري عناصر از روش هضم با اسيد پركلريك و اسيد نيتريك (نسبت 1 به 6) استفاده شد.. آنگاه فسفر دانه با دستگاه طيف سنج نوري (اسپكتروفوتومتر)، پتاسيم دانه با دستگاه شعله سنج نوري (فليم فتومتر) و كلسيم دانه به روش عيارسنجي (تيتراسيون) اندازه گيري شدند.نتايج و بحث: نتايج نشان داد تلقيح قارچ ميكوريزا با ريشه گياه ذرت سبب افزايش درصد كلونيزه كردن ميكوريزايي به ميزان 25 درصد شد. كاربرد تيمارهاي كود فسفر (01/0˂p )، زئوليت (01/0˂ p) و ميكوريزا (01/0˂p ) سبب افزايش معني دار سطح برگ تك بوته به ترتيب به ميزان 5/15، 25/6 و 8/10 درصد شد. كاربرد توام زئوليت و ميكوريزا سبب معني داري (05/0˂p ) اثر متقابل اين دوتيمار و افزايش 8/19 درصدي سبزينه برگ ذرت نسبت به شاهد شد. كاربرد توام ميكوريزا و زئوليت بدون استفاده از كودهاي شيميايي فسفر توانست به ميزان 44 درصد (2/19253 كيلوگرم) عملكرد زيست توده (بيولوژيك) گياه را نسبت به شاهد (22/13349) افزايش دهد در حالي كه كاربرد به تنهايي50 و100 كيلوگرم كود فسفره در هكتار توانست به ترتيب 39 درصد (35/18632 كيلوگرم) و 52 درصد (93/20300 كيلوگرم) عملكرد زيست توده افزايش دهد. تأثير اصلي زئوليت بر غلظت پتاسيم و كلسيم دانه در سطح احتمال 1 درصد معني دار و سبب افزايش غلظت اين دو عنصر در دانه شد. همچنين گياهان در همزيستي با ميكوريزا از غلظت فسفر، پتاسيم و كلسيم بيشتري در دانه خود نسبت به گياهان غيرهم زيست داشتند.نتيجه گيري: نتايج نشان داد استفاده از ميكوريزا به همراه اصلاح كننده خاك (زئوليت) ميتواند جايگزين بخشي از كودهاي شيميايي فسفره در زراعت ذرت در نظام هاي كشاورزي پايدار شود و ميزان رشد و كيفيت دانه آن را بهبود بخشد. از آنجايي كه رقم گياه ذرت كشت شده در اين پژوهش علوفه اي بوده است و با توجه به اهميت و نقش اين گياه در تغذيه دام با كاربرد توام كودهاي زيستي و اصلاح كننده هاي خاك ميتوان با جلوگيري از كاربرد بيش از حد نهاده هاي شيميايي به عملكرد زيست توده مطلوب و افزايش كيفيت علوفه در كشتزارها دست يافت.
چكيده لاتين :
Corn is one of the important forage plants for livestock. Yield improvement and forage quality
are essential issues in forage production. Bio-fertilizers and soil amendments have great potential as suitable
alternatives for chemical fertilizers, but are less known in this area. The combined application of zeolite and
mycorrhiza can improve conditions for plant growth while preventing loss of nutrients from the rhizosphere. The
researchers reported that the combined use of zeolites (5 percent of soil weight) and mycorrhizae reduced
leaching of nitrogen and phosphorus (Molaee et al., 2010). This experiment was performed to study the
influence on corn growth of zeolite as a soil mineral amendment and mycorrhiza, at different levels of
phosphorus chemical fertilizer and concentration of grain elements.
Materials and methods: The experiment was performed as factorial study based on the complete randomized
block design with three replications at the Faculty of Agriculture of Shahrood University located in Bastam in
2013. The experiment factors included zeolites, at two levels, 0 and 9 tons per hectare and mycorrhiza species
(Rhizophagus irregularis), at two levels, Inoculation and without inoculation and triple superphosphate chemical
fertilizer at three levels, 0, 50 and 100 kg per hectare which were applied to corn single cross 704. Determination
of plant root colonization was carried out based on the Giovannetti and Mosse method (Giovannetti and Mosse,
1980). Measurement of the amount of chlorophyll was carried out at the flowering stage (tassel ratings) using a
chlorophyll meter (SPAD 502). For measuring the nutrients of grain digestion, the perchloric acid and nitric acid
method was used at a ratio of 1 to 6 (Hanson, 1950). Phosphorus was measured with a spectrophotometer
(Hanson, 1950), potassium with flame photometer (Ghazzanshahi, 1997) and calcium grain using titration
(Ghazzanshahi, 1997).
Results and discussion: The results showed mycorrhizal fungi inoculation with root corn resulted in an
increased percentage of colonization of about 25%. The application of phosphorus fertilizer (p≤ 0.01), zeolite
(p< 0.05) and mycorrhiza (p< 0.01) treatments significantly increased plant leaf area by about 5.15, 6.25 and
8.10 percent, respectively. Zeolite and mycorrhiza interaction was significant (p< 0.05) on chlorophyll and
increased leaf chlorophyll amount by 19.8 %. The combined use of mycorrhiza and zeolite without using
chemical fertilizers increased biological yields compared to the control plant (13349.22 kg) by about 44%
(19253.2 kg), while using only 50 and 100 kg phosphorus fertilizer per hectare increased it by 39% (18632.35
kg) and 52% (20300.93 kg), respectively. The main effect of zeolite was significant (p≤ 0.01) and increased P, K
and Ca concentrations in grain and their concentration in the seeds of mycorrhizal plants were greater than in
non mycorrhizal plants. Also, use zeolite increased the concentration of potassium and calcium in seed.
Conclusion: The results showed application of mycorrhiza with soil amendments (zeolite) can be an alternative
to some parts of phosphate chemical fertilizers in sustainable agricultural systems for the cultivation of maize
and can improve the quality of the grain. Since the plant variety was a forage plant, and given the importance of
forage quality in animal nutrition, the application of biological fertilizers and soil amendments can prevent the
excessive consumption of chemical inputs while achieving a favourable biological yield and improving forage
quality on farms
