تأثير تكانه‌هاي مثبت و منفي قيمت نفت بر شاخص قيمت سهام در ايران (آيا اين اثرگذاري نامتقارن است؟

(؟Impact of Positive and Negative Oil Shocks on the stock price index in Iran (Is This Impact Asymmetric

شواهد تجربي نشان مي‌دهد كه آثار افزايش قيمت نفت بر متغيرهاي كلان اقتصادي در كشورهاي صادركننده نفت نيز همانند كشورهاي واردكننده، به‌اندازه كاهش قيمت آن نيست. يكي از اين متغيرهاي كلان اقتصادي، شاخص قيمت سهام است. در اين راستا، مقاله حاضر سعي دارد آثار كوتاه‌مدت و بلندمدت نامتقارن تكانه‌هاي قيمت نفتي را بر شاخص قيمت سهام در ايران با استفاده از داده‌هاي ماهانه دوره‌ زماني (1390:12-1370:1) بررسي كند. به اين منظور ابتدا با استفاده از آزمون هم‌‌انباشتگي باند (ارائه‌شده توسط پسران و همكاران (2001))وجود رابطه تعادلي بلندمدت نامتقارن تأييد؛ سپس با استفاده از مدل خودرگرسيون با وقفه‌هاي توزيعي غيرخطي (ARDL) (ارائه‌شده توسط شين و همكاران (2011)) اين اثرات نامتقارن اندازه‌گيري شده‌اند. يافته‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهد كه در كوتاه‌مدت و بلندمدت، آثار تكانه‌هاي منفي قيمت نفت بر كاهش قيمت شاخص سهام بيشتر از آثار تكانه‌هاي مثبت آن بر افزايش قيمت شاخص سهام است. بر اساس ساير نتايج تحقيق، حجم پول با اثرگذاري مثبت، بيشترين تأثير را در كوتاه‌مدت و بلندمدت بر تغييرات قيمت شاخص سهام دارد. همچنين، تأثير نرخ ارز و توليد ناخالص داخلي در كوتاه‌مدت و بلندمدت بر شاخص قيمت سهام به‌ترتيب منفي و مثبت است.

Empirical evidence shows that the effects of the rising oil price on macroeconomic variables in oil-exporting countries like oil-importing countries does not equal effect with the reducing oil prices. One of these macroeconomic variables is stock price index. In this regard, this paper tries to study the short-term and long-term asymmetric effects of oil price shocks on the stock price index using monthly data during the period 1991:1-2011:12. First, the cointegration bounds test (provided by the Pesaran et al. (2001)) confirms the asymmetric long-run equilibrium relationship, then these asymmetric effects are measured with using the Nonlinear Auto-Regressive Distributed Lags model (NARDL) (presented by Shine et al. (2011)). The results of this study show that negative effect of oil price shocks on decreasing of stock price index is larger than positive effects of its shocks on increasing of stock price index in the short-run and long-run horizon. According to the other findings, the volume of money with positive effect has the greatest impact on the stock price index in the short and long term. Additionally, the effect of exchange rate and GDP on the stock price index in the short-term and long-term is negative and positive respectively.