بررسي اثر سطوح مختلف كود هاي اوره و سوپرفسفات بر تجمع عناصر معدني در گياه دارويي روناس (Rubia tinctorum L.)

Effects of different levels of and superphosphate fertilizers on mineral elements accumulation in Rubia tinctorum L

به منظور بررسي عناصر معدني روناس (Rubia tinctorum L.) در شرايط شور، چهار سطح كود نيتروژنه (0، 60، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار) به شكل اوره و چهار سطح كود فسفره (0، 60، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار) به شكل سوپرفسفات تريپل بكار برده شد. عناصر مورد بررسي شامل نيتروژن، فسفر، سديم، كلسيم، آهن و روي بود. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي شهرستان رودشت استان اصفهان انجام شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه اثر كود نيتروژنه و فسفره بر جذب عناصر معدني در شرايط شور از نظر آماري معني دار بود، به طوري كه كاربرد كود نيتروژن و فسفر باعث افزايش ميزان نيتروژن، فسفر، كلسيم، آهن و روي و كاهش عنصر سديم و همچنين بهبود عملكرد گياه روناس شد. استفاده همزمان اين دو كود، بر روي يكديگر اثر مكمل داشته و باعث افزايش ميزان عملكرد و جذب عناصر غذايي نسبت به استفاده هر يك از اين كودها به تنهايي شد. در استفاده همزمان كود نيتروژن و فسفر بيشترين افزايش ميزان عملكرد اندام هوايي 0.43 كيلوگرم در مترمربع (سه برابر تيمار كنترل) و بالاترين عملكرد ريشه 0.78 كيلوگرم در مترمربع (حدود دو برابر تيمار كنترل) بود. البته كاربرد سطوح معين از كودها اثر قابل توجهي در افزايش عناصر معدني و عملكرد گياه روناس در شرايط شور داشت. سطح بهينه كودها به طور كلي هم براي كود نيتروژنه و هم كود فسفر 180 كيلوگرم در هكتار بود و چنانچه اين غلظت از كودها نيز با هم انتخاب شود در اين مقادير مي تواند نتيجه مطلوب تري حاصل كند.

In order to study the mineral elements of Rubia tinctorum L. under salinity conditions، four levels of nitrogen fertilizer (0، 60، 120، 180) kg ha-1 in the form of urea، and four levels of phosphorous fertilizer (0، 60، 120، 180) kg ha-1 in the form of triple super phosphate were used. The study elements were nitrogen، phosphorus، sodium، calcium، iron، and zinc. The experiment was conducted in a research farm in Isfahan and was arranged as factorial based on a randomized complete block design with three replications. The results demonstrated that the effects of nitrogen and phosphorous fertilizers on element concentration were significant. Nitrogen and phosphorus fertilization could increase the content of N، P، Ca، Fe and Zn and decrease of Na and improved Rubia yield. The interaction between nitrogen and phosphorous fertilizers had more positive impacts on yield and nutrient accumulation as compared with simple effects. In the use of nitrogen and phosphorous fertilizers together، the maximum increase in yield of aerial parts was 0.43 kg m-2 (threefold more than that of the control) and the highest root yield was 0.78 kg m-2 (about twofold more than that of the control). The application of certain levels of fertilizers had notable effects on increasing nutrient concentration and yield under saline conditions. The optimum level of both urea and phosphate fertilizers was generally 180 kg ha-1 and if these levels of fertilizers are used together، it would give more desirable outcome.