مقايسه تركيب اسيدهاي چرب روغن ميوه بلوط ايراني، پسته وحشي و چهار گونه بادام وحشي

Comparison of fatty acid composition of fruit oil from acorn (Persian oak), Pistacia atlantica Desf. and four wild almond species

بلوط ايراني، پسته وحشي و بادام كوهي سه گونه از مهمترين گونه هاي جنگلي غرب كشور بوده كه به عنوان گونه هاي اصلي در جنگل هاي زاگرس پراكنش دارند. ميوه اين گونه ها داراي روغن قابل توجه با خواص تغذيه اي مناسب بوده كه آشنايي با آن مي تواند نقش مهمي در اقتصادي كردن جنگل ايفاء كند. اين تحقيق با هدف بررسي و مقايسه ساختار روغن استخراج شده از ميوه اين سه گونه انجام شد.اين تحقيق بر روي ميوه بلوط ايراني، پسته وحشي و چهار گونه بادام وحشي (بادام طاووسي، بادام كوهي، بادام برگ سنجدي و بادام زاگرسي) انجام شد. گونه هاي مورد مطالعه از قسمت هاي مختلف مناطق جنگلي در استان چهارمحال و بختياري جمع آوري شدند. در مناطق مورد مطالعه از هر گونه پنج درخت به طور تصادفي انتخاب و از هر درخت به طور متوسط يك كيلوگرم ميوه از قسمت هاي مختلف تاج تهيه شد. نمونه ها به صورت جداگانه به منظور استخراج روغن به آزمايشگاه انتقال داده شد. استخراج روغن با استفاده از روش سوكسله انجام شد. ساختار اسيد چرب روغن در گونه هاي مورد مطالعه عمدتاً حاوي اسيدهاي چرب معمول در روغن هاي گياهيست. اسيدهاي چرب تك غيراشباع گونه هاي مختلف بادام به طور متوسط 80.41%، پسته وحشي 51.7% و بلوط ايراني 45.8% بدست آمد. متوسط اسيدهاي چرب چند غيراشباع در بادام ها، پسته وحشي و بلوط ايراني به ترتيب 13.3%، 22.8% و 25.4% مي باشد. از نظر اسيدهاي چرب اشباع گونه هاي بادام با متوسط 5.96% كمترين مقدار و پسته وحشي با 23.3% بيشترين مقدار را دارند.ميوه انواع بادام وحشي به ويژه گونه هاي بادام كوهي و بادام طاووسي از نظر تركيب هاي اسيد چرب روغن حائز اهميت بوده و روغن آن داراي مقدار قابل توجهي از اسيدهاي چرب غيراشباع است، بنابراين از نظر ساختار اسيدهاي چرب در شرايط ممتازتري قرار دارند.

Oak، pistachio، andwild almond treescover a vast area of Zagros forests. Fruits of these species have a lot of characteristics as a nutrition source. This study was aimed to comparison of fatty acid composition of fruit oil from Acorn، Pistacia atlantica Desf. and four wild almond species (A. scoparia، A. arabica، A. elaeagnifolia and A. haussknechtii). This research was carried out in Chaharmahal and Bakhtiari province. At the first step in each region، 5 trees were selected، randomly. Then، 1 kg seed was harvested from different parts of each tree crown. The oils of the dried powder from fruits were extracted by the Soxhlet method.The results indicated that the main fatty acids in the six species were monounsaturated fatty acids، particularly oleic acid. MUFA in the amygdalus species، Pistacia atlantica and Quercus brantti seeds were 80.41%، 51.7% and 45.8%، respectively. Also، PUFA in the amygdalus species، Pistacia atlantica and Quercus brantti seeds were 13.3%، 22.8% and 25.4%، respectively. Saturated fatty acids of the Pistacia atlantica were higher than other species. The fruits of wild almond species، specially Amygdalus scoparia and Amygdalus Arabica، are more important because of more desirable fatty acid composition (monounsaturated fatty acids) compared to other species.