پديد آورندگان :
فريدوني، محمدجواد دانشگاه ياسوج , فرجي، هوشنگ دانشگاه ياسوج - گزوه زراعت و اصلاح نباتات - دانشيار , صدقي اصل، محمد دانشگاه ياسوج - گروه خاكشناسي - استاديار
كليدواژه :
آبياري قطره اي نواري (تيپ) , تبخير و تعرق , عملكرد دانه , كارآيي مصرف آب
چكيده فارسي :
كاهش منابع آب در كشور و افزايش تلفات آب در روش‌هاي مختلف آبياري سطحي، لزوم توجه به روش آبياري تحت فشار، به خصوص آبياري قطره‌اي را افزايش داده است. يكي از تكنيك‌هايي كه در كشت زودهنگام ذرت شيرين مورد استفاده قرار مي‌گيرد، كاربرد مالچ پلاستيك مي‌باشد. استفاده از اين تكنيك، به دليل تامين شرايط دمايي مناسب جهت رشد و بلوغ زودرس گياه، موجب عرضه به موقع محصول به بازار هدف مي‌گردد. همچنين، استفاده از نشاهاي جوانه‌زده در شرايط گلخانه و انتقال آن به زير پلاستيك در مزرعه، علاوه بر كاهش مصرف آب، زودرسي محصول را مضاعف مي‌نمايد. به منظور ارزيابي عملكرد و برخي از صفات مورفولوژيك ذرت شيرين با كاربرد سطوح مختلف آبياري و كشت نشا زير مالچ پلاستيك، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ياسوج در سال 1394 اجرا گرديد. عامل اصلي آزمايش شامل آبياري در 3 سطح، تامين 100 (I1)، (I2)75) و 50درصد نياز آبي گياه (I3) و عامل فرعي شامل روش‌هاي كشت در 6 سطح، كشت بذر زير مالچ پلاستيك در تاريخ 15 فروردين‌ماه (CT1)، كشت نشا زير مالچ پلاستيك در تاريخ 15 فروردين‌ماه (CT2)، كشت بذر به روش متداول در تاريخ 15 ارديبهشت‌ماه (CT3)، كشت بذر زير مالچ پلاستيك در تاريخ 15 ارديبهشت‌ماه (CT4)، كشت نشا زير مالچ پلاستيك در تاريخ 15 ارديبهشت‌ماه (CT5) و كشت نشا به روش متداول در تاريخ 15 ارديبهشت‌ماه (CT6) بودند. نتايج نشان داد كه برهمكنش آبياري و روش‌هاي كشت بر صفات عملكرد بلال، عملكرد دانه كنسروي، كارآيي اقتصادي مصرف آب، عملكرد علوفه و بيولوژيك ذرت شيرين معني‌دار گرديد. بيشترين عملكرد بلال در تيمارهاي I2CT2، I1CT1، I2CT1 و I1CT2 به ترتيب معادل 1442، 1441، 1369 و 1351 گرم بر متر مربع بدست آمد. كمترين عملكرد بلال در تيمارI3CT3 معادل 706 گرم بر متر مربع بدست آمد. بيشترين عملكرد دانه كنسروي در تيمارهاي I1CT2، I2CT1، I1CT1 و I2CT2 به ترتيب معادل 558/7، 551/1، 536/2 و 527/4 گرم بر متر مربع بدست آمد. استفاده از نشا باعث تسريع رشد و نمو گياه شد. بيشترين كارآيي اقتصادي مصرف آب در تيمارهاي I3CT2، I2CT1، I2CT2 و I3CT1 به ترتيب معادل 2/21، 2/18، 2/16 و 2/14 كيلوگرم بر مترمكعب بدست آمد. با افزايش مصرف آب، كارآيي اقتصادي مصرف آب كاهش يافت. بنابراين، به كارگيري روش آبياري قطره‌اي نواري به همراه تامين 75 درصد نياز آبي با حصول عملكرد قابل قبول، حداكثر كارآيي مصرف آب را در پي داشته است. بيشترين عملكرد علوفه و بيولوژيك در تيمار 1CT1I به ترتيب معادل 2008 و 3399 گرم بر متر مربع و كمترين آن‌ها در تيمار 6CT3I به ترتيب معادل 1237 و 1947 گرم بر متر مربع بود. تاثير آبياري بر صفت طول بلال و تاثير روش-هاي كشت بر صفت ارتفاع بوته معني‌دار گرديد. بيشترين طول بلال در تيمار تامين 100 درصد نياز آبي گياه معادل 20/3 سانتي‌متر و كمترين طول بلال در تيمار تامين 50 درصد نياز آبي گياه معادل 17/6 سانتي‌متر بود. بيشترين ارتفاع بوته معادل 161/1 سانتي‌متر در تيمار كشت بذر زير مالچ پلاستيك در 15 فروردين‌ماه بدست آمد. در صورتي كه محدوديت آب وجود داشته باشد، تيمار تامين 75 درصد نياز آبي ذرت شيرين به همراه مالچ پلاستيك جهت توليد حداكثر محصول، مطلوب مي باشد.
چكيده لاتين :
In the country, reducing water resources and increasing water losses in the various methods of surface irrigation, has increased attention, super drip irrigation method, especially drip tape irrigation. One of the techniques are used in cultivation of early sweet corn, the use of plastic mulch. Using this technique, the reserve temperature conditions for plant growth and early maturity, resulting in timely delivery of product to the target market. The use of germinated seedlings in the greenhouse and move it into the plastic on the farm, in addition to reducing water consumption, will double its precocity. In order to evaluate yield and some morphological characteristics of sweet corn with use of different irrigation levels and cultivation techniques under plastic mulch, an experiment was carried out as split plot in randomize complete blocks design with three replication in Faculty Agriculture, Research Field Station of Yasouj university at 2015. The main factor consisted of irrigation in three levels: 100 percentage of water requirement (I1), 75 percentage of water requirement (I2), 50 percentage of water requirement (I3) and the sub factor was including cultivation techniques of sweet corn in six levels: seed cultivation of sweet corn under plastic mulch at 4 April (CT1), seedling cultivation under plastic mulch at 4 April (CT2), seed cultivation to conventional method of sweet corn at 5 May (CT3), seed cultivation of sweet corn under plastic mulch at 5 May (CT4), seedling cultivation of sweet corn under plastic mulch at 5 May (CT5) and seedling cultivation to conventional method of sweet corn at 5 May (CT6). The result showed that interaction irrigation and cultivation techniques were significant on traits ear yield, canned yield, water use efficiency fresh ear, forage yield and biological yield. Maximum ear yield were obtained in treatments I2CT1, I1CT1, I2CT2 and I1CT2 equal 1442, 1441, 1369 and 1351 grm-2, respectively. Minimum ear yield was obtained in I3CT3 equal 706 grm-2. Maximum canned yield were obtained in treatment I1CT1, I2CT1, I1CT2 and I2CT2 equal 558.7, 551.1, 536.2 and 527.4 grm-2, respectively. The used of seedling, accelerated plant growth and development. Maximum water use efficiency fresh ear were obtained in treatment I2CT2, I2CT1, I3CT2 and I3CT1 equal 2.21, 2.18, 2.16 and 2.14 kgm-3, respectively. With increasing of water consumption to decreased water use efficiency fresh ear. So, to use of drip tape irrigation along with supply the 75 percentage water requirement with achieve acceptable performance, had following the maximum water use efficiency. Maximum forage yield and biological yield was in I1CT1 equal 2008 and 3399 grm-2 and minimum forage yield and biological yield was in I3CT6 equal 1237 and 1947 grm-2 respectively. The effect of irrigation were significant on trait ear length and the effect of cultivation techniques on trait plant height. Maximum ear length in treatment 100 percentage water requirement were equal 20.3 cm and minimum ear length in treatment 50 percentage water requirement equal 17.6 cm. Maximum plant height was obtained in treatment seed cultivation on conventional method under plastic mulch at 4 April. If there are water restrictions, use of treatment 75 percentage water requirement of sweet corn with plastic mulch would be desirable to maximum yield produce.
