پديد آورندگان :
صيدي، زهرا دانشگاه شهيد چمران , فاتح، اسفنديار دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه زراعت و اصلاح نباتات - دانشيار , آينه بند، امير دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه زراعت و اصلاح نباتان - استاد
كليدواژه :
آلكازت پلاس , اسانس , اوره كند رها , زنيان , ورمي كمپوست , هيوميك اسيد
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: زنيان (Carum copticun) ، گياهي دارويي از خانواده Apiaceae بوده كه دانه آن داراي د 4-2 % اسانس است. تعداد تركيبات شيميايي موجود در اسانس زنيان در منابع مختلف از 9 تا 17 مورد گزارش شده است كه هم خواص آنتي اكسيداني و هم خواص ضد ميكروبي و در نتيجه قابليت استفاده به عنوان نگه دارنده در مواد غذايي دارند. كاربرد كودهاي شيميايي باعث آلودگي‌هاي محيطي و صدمات اكولوژيكي مي‌شود . يكي از راه‌كارهاي رفع اين مشكلات استفاده از اصول كشاورزي پايدار در بوم نظام‌هاي زراعي مي‌باشد كه از جمله اين راه‌كارها مي‌توان به استفاده از كودهاي بيولوژيكي نظير ورمي كمپوست و كودهاي زيستي چون آلكازت پلاس و هيوميك اسيد اشاره كرد. با توجه به مطالب ذكر شده هدف از انجام آزمايش بررسي اثراتي است كه منابع مختلف كودي روي گياه زنيان و شرايط خاك در منطقه اهواز مي‌گذارند.
مواد و روش‌ها: آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 2 فاكتور در 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز در سال زراعي 94-93 اجرا شد. فاكتور اول منابع مختلف نيتروژن در 4 سطح (شاهد (بدون منبع نيتروژن)، اورهkg/ha) 150)، اوره كند رها kg/ha) 75)، نصف اوره كندرها +آلكازت پلاس) فاكتور دوم كودهاي آلي در 4 سطح (شاهد (بدون كود آلي)، هيوميك اسيد، ورمي كمپوست ton/ha)5)، نصف ورمي كمپوست + هيوميك اسيد) بود. صفات مورد مطالعه درصد و عملكرد اسانس گياه زنيان و درصد ماده آلي، درصد نيتروژن كل، درصد پتاسيم و فسفر قابل جذب خاك بودند. بذور با تراكم 4 كيلو گرم در هكتار روي نوارهايي در دو طرف پشته با فاصله روي رديف 5 سانتي متر و بين رديف 30 سانتي متر كشت شدند. عمليات برداشت در خرداد ماه 1394 و پس از رسيدگي كامل بذور صورت گرفت. پس از جمع آوري بذور اسانس گياه دارويي زنيان از بذرها به روش تقطير با بخار آب با استفاده از دستگاه كلونجر استخراج شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد اثر متقابل منابع مختلف نيتروژن و كودهاي آلي بر درصد و عملكرد اسانس زنيان در سطح 1% معني دار بود. حداكثر مقادير درصد (5/5%) و عملكرد اسانس (kg/ha85/4) به ترتيب در تيمار شاهد (بدون منبع نيتروژن) و ورمي كمپوست و تيمار اوره به همراه ورمي كمپوست حاصل گرديد. بيش‌ترين درصد ماده آلي (1/45%)، درصد نيتروژن خاك (0/06 %)، درصد پتاسيم خاك (mg/kg 226/3) و فسفر قابل جذب خاك (22/38) به ترتيب در تيمارهاي اوره به همراه ورمي كمپوست، اوره به همراه ورمي كمپوست، نصف اوره با پوشش گوگردي + آلكازت پلاس به همراه ورمي كمپوست و اوره به همراه ورمي كمپوست حاصل گرديد.
نتيجه گيري: به طور كلي استفاده تلفيقي از كودهاي شيميايي و بيولوژيك علاوه بر اثرات مثبت زيست محيطي اثرات مثبتي در افزايش خصوصيات اسانس داشته كه مي‌تواند از نظر اقتصادي نيز به صرفه باشد و از طرفي با بهبود در ويژگي‌هاي خاك موجب نيل به كشاورزي پايدار مي‌گردد.
چكيده لاتين :
Review and goals: The ajowan(Carum copticum) is a medicinal plants from Apiaceae family that seeds contains 2-4% of volatile oil. 9-17 of chemical composition of ajowan essential oil have been reported(2), it have antibacterial and antioxidant activity of it caused to preserve the food materials(1). The application of chemical fertilizer leads to environmental pollution and ecological disaster (13). The proper approach to solve these problems is the use of sustainable agriculture fundamentals in agro ecosystems, that biological fertilizer such as vermicompost and Alkazotplus and Humic acid could be effective for these issues.In order to mentioned issues, the goal of this research was the examination of the effects of different fertilizer resources on essential oil of ajowan and soil properties in Ahvaz condition.
Material and Methods: a field experiment was conducted at the Agricultural Research Station of Shahid Chamran University in 2014-2015. Experimental design was randomized complete block design (RCBD) as a factorial arrangement with three replications.Nitrogen sources at the four levels (control (no nitrogen source), 150 kg/ha urea (U), 75 kg/ha sulfur-coated urea (SCU), half of Sulfur-coated urea (1/2 SCU) + Alkazot Plus biological fertilizer) were first factor, and the second factor were organic fertilizers at 4 levels (control (no organic sources), humic acid, 5 tons/ha vermicompost, half of vermicompost + humic acid). The measurement traits were essential oil percent and yield, soil organic matter percent, total nitrogen percent and soil phosphorus and potassium. After ripening the plants harvested at May 2015. The seeds were planted with 4 kg/ha seed density, the 30 cm distance between rows and 5cm far from distance in rows). The Ajowan seeds collected and its essential oil extracted with Clevenger apparatus and water distillation with water vapour methods.
Results: The results showed that the interaction between different sources of nitrogen and organic fertilizers on ajowan essential oil percent and yield was significant at 1%. The highest essential oil percent) 5.5%( and performance )85.4 kg/ha (were obtained at control (without nitrogen source( , vermicompost and urea (U) with vermicompost , respectively. The highest organic matter percentage)1.45%( , soil nitrogen percent) 0.06%( , the percent of soil potash ) 226.3 mg/kg( and soil phosphorus ) 22.38 mg/kg ( were obtained at urea (U) with control (without organic fertilizer) treatments , urea (U) with vermicompost , half of urea -coated Sulfur + Alkazot Plus with vermicompost and urea (U) with vermicompost, respectively.Conclusion: Integrate use of chemical and biological fertilizers, in addition to the positive environmental effects, had positive effects in increasing the characterization essential oil that can be economically effective and also by improving the characteristics of the soil, it could be attain sustainable agriculture )Permaculture(.
