ارائه تسهيلات قاعده مند بانك مركزي با استفاده از ابزارهاي اسلامي؛ چارچوبي نوين جهت سياست گذاري در كريدور نرخ سود بازار بين بانكي

Providing Standing Facilities of Central Bank by Using Islamic Financial Instruments: A modern framework for monetary policy making in the interbank return rate corridor

اين مقاله تلاش مي كند تا موضوع سياست گذاري پولي در كريدور نرخ سود در بازار بين بانكي (بازار پول) را ارزيابي كند و امكان استفاده از اين الگو در نظام بانكداري بدون رباي كشور ايران را تحليل نمايد. يافته ها كه به روش تحليلي−توصيفي به دست آمده اند، نشان مي دهد كه شيوه هاي قرض دهي و قرض گيري در الگوي متعارف تسهيلات قاعده مند بر اساس عقد قرض همراه با بهره، سامان يافته اند و به همين دليل در چارچوب اسلامي قابل استفاده نيستند؛ اما مي توان با استفاده از ظرفيت فقه اسلامي (به ويژه عقود مبادله اي)، شيوه هاي جايگزيني را جهت اجراي عمليات يادشده طراحي كرد. در اين مقاله در مجموع شش ابزار اسلامي جهت راه اندازي كريدور نرخ سود در بازار بين بانكي كشور پيشنهاد شده است (سه ابزار براي راه اندازي سقف و سه ابزار براي راه اندازي كف كريدور). به نظر مي رسد استفاده از ابزارهاي يادشده مي تواند به بانك مركزي كشور جهت طراحي كريدور نرخ سود و تقويت بازار بين بانكي منطبق با شريعت (بازار پول اسلامي) كمك شاياني كند. تشكيل كريدور يادشده نيز مي تواند در كشف نرخ منابع در بازار پول و استفاده از آن جهت سياست گذاري پولي بانك مركزي و علامت دهي به ساير بازارهاي مالي، نقش مهمي داشته باشد.

This paper tries to evaluate the issue of monetary policy making in the interbank return rate corridor and the possibility of using this model in the context of Islamic banking in Iran. The results, which are extracted based on an analytical-descriptive approach, show that the conventional instrument of standing facilities are not Sharia-compliant and cannot be used in an Islamic context. However, it is quite possible to use the potentials of Islamic jurisprudence (Fiqh) to come up with Islamic alternatives for conventional instruments. In this paper, six Islamic instruments are suggested for designing the interbank return rate corridor in the Iranian banking system. It seems that the usage of these instruments can help the Iranian central bank to design the interbank return rate corridor and to strengthen the interbank market. This paper tries to evaluate the issue of monetary policy making in the interbank return rate corridor and the possibility of using this model in the context of Islamic banking in Iran