تأثير مصرف تلفيقي كودهاي شيميايي و دامي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گلرنگ بهاره

(.Effect of integrated application of ch emical and manure fertilizers on yield and yield components of spring safflower ( Carthamus tinctorius L

افزايش مصرف روزافزون كودهاي شيميايي موجب آلودگي زيست محيطي؛ كاهش كيفيت خاك هاي زراعي و محصولات زراعي شده است. به منظور بررسي تأثير كاربرد تلفيقي كودهاي شيميايي نيتروژن و فسفر و همچنين كود دامي بر عملكرد و اجزاء عملكرد دانه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) رقم محلي اصفهان، آزمايشي در سال 1392 به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در كاشان انجام شد. تيمارها شامل تركيب كودهاي شيميايي در چهار سطح صفر (شاهد)، 50 + 25، 100 + 50، 150 + 75 كيلوگرم در هكتار به ترتيب فسفر و نيتروژن و مصرف كود دامي در سه سطح شامل صفر (شاهد)، 20 و 40 تن در هكتار كود دامي بود. صفاتي مانند ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، تعداد طبق در هر بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، شاخص برداشت طبق، درصد پروتئين، مقدار فسفر جذب شده، كارايي زراعي نيتروژن و كارايي مصرف نيتروژن مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه برهمكنش تيمار تركيب كودهاي شيميايي و كود دامي بر صفاتي نظير وزن هزار دانه، عملكرد دانه، درصد پروتئين، مقدار فسفر جذب شده، كارايي زراعي نيتروژن و كارايي مصرف نيتروژن معني دار بود. به نحوي كه تيمار مصرف 75 و150 كيلوگرم در هكتار به ترتيب فسفر و نيتروژن خالص همراه با 20 تن در هكتار كود دامي و تيمار عدم مصرف كودهاي شيميايي نيتروژن و فسفر + عدم مصرف كود دامي به ترتيب بالاترين (1031 كيلوگرم در هكتار) و كمترين (268) كيلوگرم در هكتار عملكرد دانه را به خود اختصاص دادند. بنابراين مصرف تلفيقي كودهاي شيميايي و كودهاي دامي مي تواند ضمن تامين عناصر غذايي مورد نياز گياهان موجب كاهش اثرات عوامل نامساعد محيطي در طول مراحل رشد و نمو گياهان زراعي شوند.

Increasing overuse of chemical fertilizers has been causes environmental pollution, degradation of soil and crop. In order to study the effect of integratedapplication of chemical fertilizer and animal manures on yield and yield components of spring safflower, this study was carried out in Kashan in 2014. A factorial arrangement of treatments in a randomized complete blocks design with three replications was used. Chemical fertilizer treatment (Control, 50 kg ha-1 of nitrogen + 25 kg ha-1 of P2O5, 100 kg ha-1 of nitrogen + 50 kg ha-1 of P2O5, 150 kg ha-1 of nitrogen + 75 kg ha-1 of P2O5) and animal manure treatment (Control, 20 t ha-1, 40 t ha-1), were assigned in plots. Stem height, number of branches, number of bolls per plant, grains per boll, boll harvest index, 1000 grain weight, grain yield, protein content, phosphorus absorption, nitrogen agronomic efficiency and nitrogen use efficiency were determined. Results indicated that the interaction between chemical fertilizer and animal manure on 1000-grain weight, grain yield, protein content, phosphorus absorption, nitrogen agronomic efficiencyand nitrogen use efficiency were significant. The highest (1031 kg ha-1) and the lowest (268 kg ha-1) grain yield were obtained with 150 kg ha-1 of nitrogen + 75 kg ha-1 of P2O5 + 20 t ha-1 of animal manure and without application of the chemical and animal manure, respectively. The combined use of chemical fertilizers and livestock manure can provide the nutrients required by plants and alsoreduce unfavorable environmental impact during the growth and development of plants.