عارضه يابي عدم توسعه موفق صنايع دريايي ايران با استفاده از تحليل وضع موجود و مطلوب زنجيره ارزش صنعت

Recognition of Unsuccessful Development of Iran's Marine Industries through the Analysis of Current and Ideal Situation of the Industries' Value Chain

صنايع دريايي ايران به دليل دارا بودن 5789 كيلومتر خطوط ساحلي، دسترسي به درياهاي شمال، جنوب و آب‏هاي آزاد، پتانسيل لازم براي تبديل شدن به موتور محرك اقتصادي كشور را دارد. هدف اين مقاله بررسي زنجيره ارزش صنايع دريايي كشور به منظور تحليل شكاف وضع فعلي زنجيره صنعت با ايده آل جهاني در جهت يافتن گلوگاه ها و نقاط ضعف و قوت صنعت است. بدين منظور در ابتدا با مطالعه تطبيقي، تمامي مدل ها و چارچوب هاي بين المللي موجود در صنايع دريايي بررسي شده و از طريق مصاحبه با خبرگان، زنجيره ارزش بومي صنايع دريايي ترسيم شده است. سپس با بررسي شركت هاي موجود در صنعت، نقاط ضعف و قوت و گلوگاه هاي ساختاري صنعت شناسايي و به منظور بهبود وضعيت زنجيره ارزش، راهكارهايي ارائه شده است. مبتني بر نتايج بدست آمده، چالش هاي ساختاري در فعاليت هاي پشتيبان زنجيره صنعت دريايي شامل نبود نظام و ساختار يكپارچه جهت ارائه خدمات ايمني، ضمانت و بيمه، نبود نظام هاي شغلي- مهارتي جهت ارتقا مهارت نيروي انساني، فعال نشدن موثر سيستم هاي مالي، نبود مديريت موثر درخصوص امور گمركي و در نهايت نبود ساختارهاي تحقيق و توسعه در صنعت است. درخصوص خلاهاي موجود در فعاليت هاي اصلي زنجيره صنعت نيز مي توان به ضعف در فعاليت هاي نيازسنجي و امكان سنجي، نبود وندورليست هاي جامع، ضعف در مديريت تامين تجهيزات داخلي و كيفيت نامناسب فعاليت هاي مهندسي اشاره كرد. با بررسي صورت گرفته، با ايفاي نقش موثر و حاكميتي دولت، بهره گيري از ظرفيت شركت هاي بخش خصوصي و بهره گيري از فرصت همكاري هاي بين المللي شرايط جهت بهبود وضعيت زنجيره ارزش صنعت فراهم مي گردد.

Iran's marine industry is of high importance due to the countries 5800 km of coastline, access to the sea in the north and the south, and access to free water although the industry's situation is not as successful as its rivals which started their development plan simultaneously. The purpose of this paper is to examine the gap between current and ideal situation of marine industry to find bottlenecks of development. To do so, the marine industry value chains in other countries are studied and customized with Iran's industry through expert opinions as the first step. Next, private and governmental companies, which have been registered in Iranian Association of Naval Architecture & Marine Engineering, are reviewed and located in the value chain to find industry strengths and weaknesses. Finally, solutions to remove bottlenecks of Iran's marine industry development are proposed. Results are representative of the fact that the majour bottlenecks in supportive activities are the lack of integrated finance and insurance system, occupational skill training system, customs adminstartion, and R&D infrastructure. Moreover, the major bottlenecks in primery activities are lack of vendor list, and weakness of needs & feasibility assessment, supply chain management and technical capabilities. To improve the industry performance, the government should focus on integrated laboratory services, finance and insurance, and regulations to reduce investment risks and private sector should promote its productivity and competitiveness. This research could be used as a basis to formulate Iran's marine industry strategic plan.