اهميت سيستم هشدار سريع سونامي (آب تاز) در مكران

سونامي خيزش عظيم امواج دريا، بر اثر ايجاد ناآرامي هايي در بستر اقيانوس است. اين پديده تحت شرايط خاصي مانند زلزله هاي كف اقيانوس، زمين لغزه هاي زيردريايي، فوران هاي آتش فشاني زيردريايي، انفجارهاي هسته اي يا برخورد شهاب سنگ ايجاد مي گردد. ارتفاع سونامي در سواحل به ده ها متر مي رسد و سرعت آن در آب هاي عميق ممكن است تا 800 كيلومتر در ساعت برسد كه معادل سرعت يك هواپيماي جت است. امواج سونامي با سرعت زياد مسافت هاي طولاني را طي نموده، با شدت به سواحل برخورد مي نمايند و با ايجاد نيروهاي عظيم، قايق ها و حتي قطعه سنگ هايي با وزن چندين تن را، در داخل ساحل حركت مي دهند و با اين عمل، ساختمان ها را تخريب مي كند. ازآنجاكه سونامي قبل از نزديك شدن به ساحل علائم قابل رويتي ندارد، آگاه نمودن مردم از نزديك شدن آن ضروري به نظر مي رسد. اداره ملي اقيانوسي و جوي1 (NOAA) طراحي، ساخت و هدايت يك سيستم اخطار بين المللي را بر عهده گرفته كه وقوع سونامي را در اقيانوس ها، چند ساعت قبل از رسيدن به ساحل هشدار مي دهد. امروزه با همكاري كشورهاي مختلف در سراسر دنيا، به كمك ابزار و حسگرهاي نصب شده، تغييرات فشار امواج را اندازه گيري مي نمايند. آنگاه امواج غيرعادي و ناهنجار را رديابي و از طريق انتقال داده ها به ماهواره، اطلاعات را به صورت علائم راديويي به كشورهاي جهان مخابره مي كنند. گيرنده هاي حساس به تغييرات فشار، در كف دريا در مكان هاي ميان اقيانوسي تعبيه و هنگامي كه امواج سونامي از روي آنها عبور مي نمايند، علائم داده هاي صوتي به شكل يك پيام اطلاعاتي به يك شناور در سطح آب و از طريق آن به ماهواره فرستاده مي شود. اين پيام اطلاعاتي، هشدار را از طريق ماهواره به مراكز ساحلي مي فرستد. با توجه به وقوع سونامي در سواحل مكران، پتانسيل وقوع سونامي در سواحل جنوبي ايران از طريق مدل سازي فاز توليد سونامي، استفاده از روش هاي عددي و پيشروي امواج سونامي در سواحل كشور و كشورهاي همسايه مورد ارزيابي قرار گرفته و نتايج به دست آمده، هشدار وقوع سونامي ديگري را در سال هاي آينده مي دهد.