پهنه بندي تغييرات مكاني تراكم، پوشش تاجي و توليد گونه Artemisia fragrans با استفاده از روش هاي آمار مكاني در دامنه هاي جنوب شرقي سبلان

Zonation of spatial variation of density, canopy cover and production parameters of Artemisia fragrans using spatial statistic in southeast faced slopes of Sabalan

اين تحقيق با هدف امكان سنجي استفاده از آمار مكاني در بررسي تغييرات مكاني و تهيه نقشه تراكم، پوشش تاجي و توليد گونه Artemisia fragrans Willd. در مراتع جنوب شرقي سبلان انجام شد. ابتدا نرمال سازي داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS16 انجام و سپس تجزيه و تحليل هاي آمار مكاني شامل بررسي ساختار مكاني پارامتر هاي تراكم، پوشش تاجي و توليد گونه مورد مطالعه با ترسيم واريوگرام داده ها و تهيه نقشه پارامترها با استفاده از روش هاي مختلف درونيابي و آمارمكاني با نرم افزارهاي GS+5 و ArcGIS10 انجام گرفت. ارزيابي صحت نقشه ها با استفاده از روش ارزيابي متقابل (Cross validation)، جذر ميانگين مربعات خطا (RMSE)، خطاي اريب يا انحراف (MBE)، ميانگين خطاي مطلق (MAE) انجام شد. نتايج نشان داد كه بهترين مدل واريوگرام مدل كروي بوده و داده ها نيز از ساختار مكاني قوي برخوردار بودند. از بين روش هاي آمار مكاني بهترين روش براي هر سه پارامتر گونه مورد مطالعه روش هاي كوكريجينگ معمولي و عام بود. با توجه به نقشه هاي حاصل از اين روش ها بيشترين مقدار تراكم، درصد پوشش تاجي و توليد گونه مورد مطالعه در بخش مركزي و شمال شرق در ارتفاعات پايين و كمترين مقدار آن در بخش غربي و ارتفاعات حوزه بود. در مجموع با استفاده از روش هاي آمار مكاني مي توان گونه هاي كليدي و چندساله مراتع را با استفاده از نمونه برداري مناسب پهنه بندي كرد.

This study was aimed to determine the feasibility of spatial statistics in studying the spatial variations of density, canopy cover, and production for Artemisia fragrans in the southeast slopes of Sabalan. Initially, the normality test was conducted using SPSS16 software. Then, spatial statistical analysis including studying the spatial variability of density, canopy cover, and production of the studied species were conducted through the variograms of data and mapping the parameters using different interpolation and spatial statistical methods in the GS+5 and ArcGIS10 software. The accuracy assessment of maps was done using cross validation and three methods including: Root Mean Squared Error (RMSE), Mean Bias Error (MBE), and Mean Absolute Error (MAE). Results showed that the exponential model was the best-fitted variogram model and the data had high spatial structure. Among spatial statistical methods, the ordinary and universal co-kiriging were the best methods for the three parameters studied. According to the maps produced from these methods, A. fragrans is mostly distributed on the central and northeast parts and in low altitudes. Overall, spatial statistical techniques could be applied to zone the perennial key species of rangelands with proper sampling units.