منشا نقوش كاشي هاي كاخ قبادآباد تركيه با نگاهي تطبيقي به آثار ايران و سوريه

The Origin of the Motifs on Kubad Abad Palace’s Tiles in Turkey with a Comparative Approach to Iranian and Syrian Works

يكي از خصيصه هاي مهم هنر اسلامي وجود تشابهات فني و تجسمي است كه ميان سفال مناطق مختلف جهان اسلام به ويژه سفال نوع سلجوقي وجود دارد. اين مسئله بيش از همه در حوزه جغرافيايي ايران، سوريه و تركيه مشاهده مي شود. از جمله مواردي كه در بررسي هاي هنر اسلامي همواره مورد توجه واقع شده تعيين خاستگاه اين تشابهات است. پژوهش حاضر با در نظر داشتن اين مسئله و با هدف واكاوي سمت و سوي انتقال سنت ها در سفال قرون 6 و 7 هجري بر آن است كه منشا نقوش كاشي هاي كاخ قبادآباد تركيه را به عنوان يكي از مصاديق اين تشابهات بررسي كند. اين مقاله با گردآوري اطلاعات از منابع كتابخانه اي و استفاده از روش توصيفي- تحليلي انجام گرفته است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد ايران منشا بسياري از تاثيرات وارد بر نقوش كاشي هاي كاخ قبادآباد است. مصر نيز سهم ناچيزي را به خود اختصاص مي دهد. بخشي از اين تاثيرات به صورت غيرمستقيم و به واسطه سوريه و بخشي ديگر به صورت مستقيم و از طريق تجارت، مهاجرت و جنگ ها به آناتولي وارد شده اند. البته دامنه اين تشابهات فراتر از آثار سفالي است و ديگر شكل هاي هنري را نيز تحت تاثير قرار داده است. همچنين معماري، ادبيات و حتي شيوه زمامداري حكومت در سايه اين اثرگذاري قرار مي گيرد كه بر اساس آن مي توان نتيجه گرفت ايران فارغ از تاثيرات هنري، خاستگاه گستره اي از تشابهات فرهنگي، سياسي و اقتصادي در آناتولي دوران سلاجقه روم است.

One of the most important specifications of Islamic art is the technical and visual similarities between the potteries of different parts of the Islamic world, especially pottery of the Seljuk kind. This matter has been observed mostly in geographical areas ofIran, Syria, and Turkey. One of the cases that has been considered in Islamic art studies is the determination of sources of these similarities. The present investigation, with regard to this matter and with the purpose of analyzingthe directions of transfer of traditions in pottery of the 6th and 7th century Hegira is going to examine the sources of designs on tiles of Kubad Abad Palace in Turkey as one of the examples of these similarities. This essay uses library research and descriptive-analytic method for data gathering.The research findings show that, Iran is the origin of many impacts and influences on designs of tiles at Kubad Abad Palace. Also, Egypt has a small share of itsown.Part of these impacts have been imported into Anatolia indirectly through Syria and another part directly by commerce, immigration and wars. Of course, the domain of these similarities is beyond pottery, and it has influenced other artistic works as well. Also, architecture, literature and method of governorship have been influenced by it, which accordingly, lead us tothe deduction that Iran, beyond the artistic impacts, is a wide source of cultural, political and economic similarities in Anatolia,contemporaneous to theSeljuks of Rum.