عملكرد شوراي امنيت سازمان ملل متحد در بوته نقد و ترازوي نظارت عيني

The United Nations Security Council Performance under Criticism and Objective Monitoring

ارزيابي عملكرد شوراي امنيت سازمان ملل متحد و آن هم در قالب نظارت، از جمله مسائل مناقشه برانگيز در حقوق بين الملل است. در اين راستا، عده اي از انديشمندان حقوق بين الملل، معتقد هستند كه مرجع مذكور علي رغم وظايف مهمه، داراي محدوديت هاي شكلي و ماهوي بوده و قانوناً بايد جوابگوي عملكردش باشد. به متابعت از اين ديدگاه، نظارت پذيري شوراي امنيت را به صورت دروني و بروني ترسيم و مشخص ساخته ايم كه اين امر، در قالب خود كنترلي و نظارت قضايي و شبه قضايي و اداري، محقق مي گردد. در تشريح ابعاد قضيه، روشن نموده ايم كه علاوه بر ساختار تصميم گيري شوراي امنيت، چگونه، مجمع عمومي، محاكم بين المللي بالاخص ديوان بين المللي دادگستري و محاكم منطقه اي و حتي داخلي و چه بسا دولت ها، مي توانند با اتكاء به موازين حقوق بين الملل، شوراي امنيت را به چالش كشيده و تصميمات آن را مورد بازبيني عيني قرار دهند. علاوه آنكه، اين پژوهش با ذكر مصاديق، نشان مي دهد كه در دهه هاي اخير و در پرتو سنجه هاي حقوق بشر، موضوع پاسخگويي شوراي امنيت بويژه در خصوص صدور قطعنامه هاي تحريمي، عملاً در آراء بعضي از مراجع قضايي متجلي گرديده و نظارت پذيري البته به صورت غير مستقيم، به منصه ظهور رسيده است.

Evaluating the UN Security Council’s performance regarding monitoring is one of the controversial issues in International Law. Regarding this, some international legal scholars believe that in addition to its vital tasks and mandates, the UN Security Council has procedural and substantive limitations and should be legally responsible for its decisions. According to this point of view, it is intended to indicate how UN Security Council’s decisions could be internally and externally monitored through self–control, judicial, quasi-judicial and administrative monitoring. To explain the aspects of this monitoring, it is explained how the UN General Assembly, international tribunals and particularly the International Court of Justice, regional and even national courts and perhaps states may challenge and review the UN Security Council’s decisions in accordance with international law. Furthermore, it is discussed how the UN Security Council’s accountability mainly sanction resolutions in recent decades are reflected in light of human rights standards in the decisions of some adjudicative bodies, and that the indirect control over Security Council decisions has been realized.