ضرورت تأسيس ديوان بين‌‌المللي براي حل‌وفصل دعاوي ميراث فرهنگي؛ آرمان يا واقعيت؟

The Necessity of International Court for Cultural Heritage Dispute Settlement; Ideal or Reality?

با تحول حقوق بين‌الملل و شكل‌‌گيري نظام حقوقي براي حمايت بين‌‌المللي از ميراث فرهنگي از نيمه دوم قرن بيستم در چارچوب يونسكو، سازوكارهاي حل‌وفصل اختلافات بين‌‌المللي براي اين حوزه نيز پيش‌بيني شد و به‌مرور زمان تحول يافت. با توجه به روند تغيير ماهيت اختلافات بين‌المللي، امروزه اختلافات مربوط به ميراث فرهنگي مانند گذشته، فقط شامل صلاحيت دادگاه‌هاي ملي يا چارچوب پيش‌بيني‌شده در كنوانسيون مؤسسه يكنواخت‌سازي حقوق بين‌‌الملل خصوصي رم 1995 نيست. از سوي ديگر، ماهيت چندوجهي و مختلط ميراث فرهنگي و ارتباط آن با موضوعات مختلفي در حقوق بين‌الملل از قبيل حقوق كيفري، حقوق تجارت، حقوق سرمايه‌گذاري و حقوق بشر، روند حل‌وفصل اختلافات در اين حوزه را تخصصي و پيچيده كرده است. به همين جهت براي تقويت روند تكوين و تكامل حقوق بين‌الملل ميراث فرهنگي، لازم است ساختارها و رويه‌‌هاي قضايي در حمايت از ميراث فرهنگي تقويت شود. در همين راستا لازم است جامعه جهاني به بررسي امكان تأسيس يك ديوان تخصصي بين‌‌المللي همانند ساير حوزه‌هاي حقوق بين‌الملل توجه كند.

With the evolution of international law and formation of legal system for international protection of cultural heritage from the second half of the twentieth century in the framework of UNESCO, the mechanisms for international dispute settlement were also predicted in this domain and evolved in the long run. With regard to the trend of changing nature of international disputes, unlike the past, currently the disputes concerning cultural heritage are not merely limited to the jurisdiction of national courts or a predicted framework in UNIDROIT convention 1995. On the other hand, multidimensional and mixed nature of cultural heritage and its relation to different subjects in international law such as criminal law, trade law, investment law and human rights has made dispute settlement process a specialized and complicated one in this domain. Therefore, in order to reinforce the trend of formation and evolution of international law of cultural heritage, it is necessary to reinforce judicial structures and practices for protecting cultural heritage. Hence, like the other domains of international law, it is necessary to consider the possibility of establishing a specialized international court for the international community.