بررسي مراحل فنولوژي گونه Bromus tomentellus در سال هاي مختلف در مراتع كردان استان البرز

Studying phenology stages Bromus tomentellus Boiss. Species in different years in Kordan rangelands of Alborz province

مراتع از گونه­ هاي گياهي مختلفي تشكيل شده ­اند كه ظهور مراحل فنولوژيكي در هر يك از آن­ها تحت تاثير عوامل محيطي و ژنتيكي قرار مي­ گيرد. به­ منظور بهره ­برداري به موقع و دستيابي به عملكرد قابل­ قبول در هر گياه لازم است كه ظهور پديده ­هاي زيستي ثبت و مورد مطالعه قرار گيرند. هدف از تحقيق حاضر بررسي مراحل مختلف فنولوژي گونه‌ Bromus tomentellus به­ منظور دستيابي به برنامه ­هاي صحيح مديريتي در منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه به آن است. به­ همين منظور اين تحقيق در مراتع نيمه ­استپي كردان در استان البرز به ­مدت 4 سال (1389-1386) اجرا شد. از گونه گياهي موردنظر 10 پايه انتخاب و در طول 4 سال در فصل رويش در مقاطع زماني 15 روزه در مرحله رويشي و هفتگي در مرحله زايشي تاريخ وقوع مراحل حياتي گياه شامل؛ مرحله رويش و رشد رويشي، مرحله گلدهي، بلوغ بذر و مرحله خشك شدن گياه به ­همرا اطلاعات مربوط به ارتفاع كل گياه برحسب سانتي ­متر در فرم‏ هاي ويژه ثبت گرديد. همچنين آمار و اطلاعات هواشناسي مربوط به هر يك چهار سال بررسي شامل؛ درجه حرارت متوسط ماهانه و ميزان بارندگي ماهانه از نزديك­ترين ايستگاه هواشناسي به منطقه تهيه و با توجه به آن منحني آمبروترميك سال­ هاي 1386 تا 1389 به طور جداگانه به ­منظور تطبيق با مراحل فنولوژيكي گونه مورد مطالعه ترسيم گرديد. از درجه حرارت روزانه نيز به ­منظور محاسبه مجموع درجه روزهاي رشد مراحل فنولوژيكي استفاده شد. نتايج نشان داد كه اين­ گونه­ با توجه به شرايط آب و هوايي منطقه به­ خصوص دماي محيط (درجه - روز)، رشد خود را در سال­ هاي مختلف در تاريخ ­هاي متفاوتي شروع مي كند. همچنين مراحل مختلف فنولوژي نياز دمايي (GDD) تقريباً ثابتي دارند كه پس از كسب دماي لازم، ظهور مراحل مشاهده مي ­شود.

Rangelands have been composed of different plant species that emergence of phenological stages in every one of them will be influenced by environmental and genetic factors. In order to exploit the time and achieve acceptable performance in each plant species, it is necessary that the emergence of biological phenomena are recorded and studied. The objective of the present study is to survey the different phenological stages of Bromus tomentellus in order to achieve proper management programs in the study area and similar areas. For this purpose, this study was conducted in semi- steppe rangelands of Kordan located in Alborz province for a 4-year period (2007- 2010). Among the plant species under consideration, ten plant bases were selected and recorded in special forms, during 4 years in the growing season, in 15-day intervals at the vegetative stage and in weekly intervals at reproductive stage, occurrence date of plant critical stages including the stages of the growth and vegetative growth, flowering, seed maturation and drying of the plant, along with the information related to the total height of plant in centimeter. In addition, the meteorological data and information relevant to a four- year study include; average monthly temperature and monthly rainfall from the meteorological station closest to the study area were prepared, and by noting the dry period, the Ombrothermic curves for the years 2007-2010 were separately drawn to adapt to the phenological stages of the study plant. The results indicated that this plant species begins its growth by noting the weather conditions, especially environment temperature (degree-day), in different years of the study period. Different phenological stages also have almost constant temperature demand (GDD), which the emergence of the stages is observed after obtaining the required temperature