كليدواژه :
گوسفند نژاد ماكويي , رفتار چرايي دام , فصل چرا , مراتع كليد داغي جلفا
چكيده فارسي :
بررسي رفتار چرايي دام هاي چراكننده در مرتع يكي از ملزومات اساسي مديريت دام در مناطق مختلف آب و هوايي است. پژوهش حاضر با هدف بررسي رفتار چرايي گوسفند نژاد ماكويي در مراتع كوهستاني كليدداغي جلفا به عنوان مراتع معرف مناطق پراكنش گوسفند نژاد ماكويي در استان آذربايجان شرقي انجام شد. براي اين منظور از يك گله ي 300 رأسي، سه رأس ميش بالغ (سه ساله) انتخاب و علامت گذاري شدند. در مرحله ي بعد با نصب GPS به هر يك از آن ها، مسافت طي شده، سرعت حركت دام در مرتع در حين چرا، مدت زمان چرا از گونه هاي گياهي، مدت زمان استراحت و نشخوار دام در ماه هاي فصل چرا استخراج شد. نتايج نشان داد، در اواخر فصل چرا، مدت زمان صرف شده براي چرا، بيشتر از مراحل ابتدايي فصل بود. با نزديك شدن به مراحل پاياني فصل چرا، مسافت پيموده شده در طول روز بيشتر شد. سرعت متوسط حركت دام در مراحل ابتدايي فصل، كمتر و در مراحل پاياني فصل چرا، بيشتر بود. تغيير طول روز و به تبع آن تغيير درجه حرارت روزانه، تغيير در تركيب گياهي مرتع و به تبع آن تغيير در كميت و كيفيت علوفه مي تواند از علل اين امر باشد. بر اساس نتايج حاصل، مسير حركت دام و پروفيل ارتفاعي مسير حركت دام در ماه هاي فصل چرا، روند يكساني داشت و تغييرات قابل ملاحظه اي در آن مشاهده نشد. مساحت كم محدوده مورد بررسي و همچنين هدايت دام ها توسط چوپان در مسير مشخص در طول فصل چرا، از موارد مؤثر در اين خصوص مي باشند. اطلاع از موارد مذكور، مديريت مرتع را در تعيين مناطق مناسب براي حركت دام در مرتع، پراكنش صحيح دام در مرتع و اينكه در حال حاضر آيا پراكنش دام در مرتع توسط چوپان به درستي انجام مي شود، ياري مي كند و سبب افزايش عملكرد دام خواهد شد.
چكيده لاتين :
Investigation of the grazing behavior of grazing animals on the rangeland is one of the basic necessities of grazing management in different climatic regions. The current study with the aim of exploring the grazing behavior of Makuyi sheep breed was conducted in the mountainous rangelands of Kelid Daghi of Jolfa as representative rangelands for Makuyi sheep breed dispersion in East Azerbayjan Province. For this purpose, a herd with 300 sheep including three mature ewes (3 years old) was chosen and tagged. In the next stage, by attaching GPS to each of them, their travelled distance, the movement speed of the sheep while grazing, grazing duration of particular plant species, period of rest and rumination during grazing months were derived. The results indicated that the time spent for grazing, at the final stages of the grazing season is longer than at the earlier stages of the grazing season. Nearing the final stages of the grazing season, distance travelled by the sheep during the day increased. The average speed of the sheep movement at the earlier stages of the grazing season was less than their speed at the final stages of the grazing season, due to the day length change and, consequently, the daily temperature change, and the change in the vegetation composition of the rangeland and, consequently, the change in forage quality and quantity. Based on the obtained results, the movement path of the sheep, the elevation profile of the path for the livestock movement during the grazing season months had the same trend and considerable changes were not observed in it. The small area of the study site, and also livestock lead by shepherd along a specified path during the grazing season are effective factors in this regard. Awareness of the mentioned cases is helpful for determining appropriate areas of livestock movement and proper dispersion of livestock in the rangeland, and that if the current dispersion of livestock by shepherd in the rangeland is properly carried out, and leads to livestock efficiency improvement.
